Korte handleiding tot de geschiedenis (van het bier)

De wereld van de middeleeuwen en latere tijden is een exotische. We kunnen ons moeilijk voorstellen hoe deze wereld in elkaar zat; een heel scala van ontwikkelingen was gaande en er waren grote verschillen met de huidige tijd. Er is één vast ijkpunt en dat is dat we kunnen zeggen dat alles continu in beweging is en aan verandering onderhevig. Een beknopte handleiding:

Levensspanne: Generaties volgden elkaar vroeger sneller op.
Globalisering: De wereld wordt steeds kleiner.
Rangen en standen: De graven van Holland dronken het Hamburgse bier, armen het scharrebier, etc.
Bevolkingstoename: In de steden van de late middeleeuwen woonden hooguit een paar duizend mensen.
Misoogsten en inflatie: Het dunner worden van het bier vanwege een vaste prijs.
Verschuivende economische zwaartepunten: Van de Hanze tijd tot Gouden eeuw en verder.
Stadsbranden: Steden branden soms compleet af, een grote ramp maar ook impuls tot vernieuwing.
Van steden naar landen: Van de steden met stadsregeringen naar de landen Nederland, België en Duitsland.
Veranderende taal: Hanze handelaren schreven elkaar brieven in een soort Nederduits.
Klimaat: Relatieve warmte 1000 - 1350 en 'Kleine ijstijd' tot 1900.
Geloofsstrijd, reformatie: Het katholieke zuiden en gereformeerde Hanze gebied.
Investituurstrijd: Benoemen van bisschoppen door keizer of paus; begin van de scheiding tussen kerk en staat.
Oorlog
Pest: Tussen 1347 en 1351 sterft ongeveer eenderde van de wereldbevolking. Regelmatig steekt deze ziekte weer de kop op tot ver in de 17e eeuw, waarbij 10 - 20% sterfte van een stadsbevolking normaal is.
Belastingwetgeving: Grote invloeden en soms zelfs allesbepalende factor.
Wetenschap: Steeds meer kennis van stoffen en processen.

Freek Ruis