Nederlands bier

We begonnen 10 jaar geleden op deze plaats met informatie inclusief bronvermeldingen over de geschiedenis van bier. In die tijd was er nog veel meer onzin en folklore dan nu. Soms is dat leuk, en het hoort een beetje bij de bierwereld, maar het echte verhaal is gewoon veel mooier en rijker.

Eerste bierrevolutie
Dat echte verhaal wordt nu heel goed beschreven bijvoorbeeld door mijn vriend en historicus Leendert Alberts. Eerder was er het boek 'Brouwen aan de Eem' en nu zijn nieuwe boek: Hop, de eerste bierrevolutie in Nederland.

Wat blijft zijn een aantal zaken die we nog niet weten, of ten minste onzeker of omstreden zijn. Lang geleden (rond 2012) kwam ik met de theorie dat het oude Poorter wellicht aan de basis van het huidige Porter heeft gestaan. Erg omstreden, maar een intrigerend idee dat in 1840 door een Belgische taalwetenschapper in een voetnoot werd vermeld. Het voornemen is om binnenkort een nieuw artikel over dit onderwerp te schrijven.
Ons huidige idee van gruit als kruidenmengsel zit er behoorlijk naast, maar is dusdanig ingeburgerd dat de feiten er nauwelijks meer toe doen. Hier is een overweldigende hoeveelheid bronnen verzameld en een verslag van de inderdaad lastig te duiden feiten in dit verband.
Deze zaken zijn niet altijd direct te verhelderen, maar vormen op zijn minst een alternatief voor het heersende beeld. In het geval van Poorter/Porter zijn beide lezingen waarschijnlijk correct. Dat past prima in de omvorming van de cultuur in het toenmalige Engeland; eerst was bier 'a naturall drynke for a Dutche man' en werd, ondermeer door strenge wetgeving, omgevormd naar een volledig Engels cultuurfenomeen. En dat was ook nodig om ingang te kunnen vinden.
Ook in het geval van gruit zijn er aanwijzingen dat er in de tijd en op verschillende plaatsen meerdere vormen (of uitzonderingen) hebben bestaan. Het idee dat er eerst gruitbier en pas later gehopt bier was wordt hier in een heel ander licht gezet, zoals altijd met uitgebreide vermelding van bronnen.
In alle gevallen is meer onderzoek en informatie natuurlijk bijzonder welkom. Ondertussen wens ik de geïnteresseerde veel lees- en kijkplezier.

Ontwikkeling mouterij-techniek
Een ander aspect van Nederlands bier zijn de ingrediënten, met name mout. De honderden brouwerijen in Nederland, evenals nog veel meer in het buitenland, zijn vrijwel uitsluitend aangewezen op industrieel gemout graan.
Helaas is de ontwikkeling van de mouterij waar ik vele jaren aan heb gewerkt gestopt terwijl die bijna gereed was. Dit door een gebrek aan tijd en geld. Mouten van graan aansluitend op de schaal van de vele ambachtelijke brouwerijen (5 - 50 HL) is nog steeds niet goed mogelijk.

In Amerika is in het afgelopen decennium een 'micro-malting' business tot ontwikkeling gekomen die meer is toegesneden op de schaal, specifieke wensen en meer locale vraag van de brouwerijen. Men loopt daar ongeveer tien jaar vóór op de ontwikkelingen in Europa.

Propositie
Apparatuur voor het mouten van graan is extreem kostbaar. Er zijn slechts enkele aanbieders die, of nog ouderwetse apparaten aanbieden die fossiele brandstoffen gebruiken en ondanks dat erg duur zijn. Of een paar aanbieders van modernere apparatuur die nog véél duurder zijn. Ruimte genoeg dus voor gewoon goede en robuuste machines die bereikbaar zijn voor een grote doelgroep. Dat kunnen brouwers zijn, maar ook graanboeren, handelaren of anderen die inzien dat je zo een unieke niche in de markt bedient. Die markt bestaat in geheel Europa en is dus best groot en interessant.

Na diverse gerichte studies in binnen en buitenland, meerdere reizen naar Amerika, mouterij bezoeken en jaren van ontwikkeling en testen was het (helaas minimale) budget besteed en hield de ontwikkeling noodgedwongen voortijdig op.
Met name investeerders worden Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. over de details van deze zaak en de diverse mogelijkheden en kansen die er zijn om de ontwikkeling voort te zetten.

Freek Ruis