Sources Mum or Mom, Mumme, Brunswick Mum

Korte chronycke van vele gedenckweerdige geschiedenissen
soo in de principaele steden van het hertoghdom van Brabant als in de stadt en provincie van Mechelen
Volume 3 (Google eBoek)
J. Jacobs

Vervolgh der Chronycke van Mechelen
Van den 4. Februarii 1514
(volgens den ouden Stiel)
tot den Jaere 1519.

Item de Bieren die over zee quamen waren
Mommen bier

'the beer that came from overseas'
'Mum beer'

De Generibvs Ebriosorvm, Et Ebriotate Vitanda
Iocvs Qvodlibeti Erphvrdien. Lepidissimvs.
Helius Eobanus Hessus
Hofmann,
1550

Momum Brunswigen Gause Goslarien

M. Johannis Coleri Calendarium Perpetuum, Et Libri Oeconomici
Das ist, Ein stetswerender Calender, darzu sehr nützliche und nötige Haußbücher
Vor die Haußwirt, Ackerleut, Apotecker, Kauffleute, Wanderßleute, Weinherrn, Gärtner, den gemeinen Handwercksleuten.
Darinnen begrieffen ist: Ein gemeine Prognostication, auff eine jeder zeit des Jahrs, alle Kreuter, Wurtzel, Blumen und Samen, die man in einem jeden Monat Samlen Sol
Auch allerley Jarmerckte
Jetzund aus sonderlichen Ursachen vom Autore verbessert
Auch mit schönen Figuren gezieret (Google eBoek)
Johann Coler
Helwig,
1603

p.107
Serbster Bier / Braunschweigische Mumme und dergleichen





Oraniens overwinning van 's Hertogen-bos
(Google eBoek)
Gilles-Jacobs Quintyn, G. Coninck
1629

p.98
Vá bier, Bronswijkze mom, was daer ook geé gebrek,

'no shortage of Brunswick Mum'

Itinerarium Germaniae novae antiquae:
Teutsches Reyssbuch durch Hoch- und Nider-Teutschland (Google eBoek)
Martin Zeiller
1632

p.130
Es wird da zweyerley Bier gebrauen, nämlich ein weisses, Breivhan genant, so man im Winter, und die Mumme, so braun, und man im Sommer tricken thut: welches sonderlich die Mumme, weit und brait verführet wird.

'there's two beers being brewed, a white one, called Breivhan, for Winter, and the Mum, so brown, and one does drink in Summer: esspecially the Mum, is transported far and wide'





The tragedy of Albertus Wallenstein
(Google eBoek)
Henry Glapthorne
C. Baldwyn
1639

p.46
I think you're drunk
With Lubeck beer or Brunswick mum.



Oeconomia Ruralis Et Domestica:
Darin das gantz Ampt aller trewer Hauß-Vätter, Hauß-Mütter, beständiges und allgemeines Hauß-Buch, vom Haußhalten, Wein-, Acker-, Gärten-, Blumen und Feld-Baw begrieffen…
(Google eBoek)
Johann Coler
JOANNE COLERO
1645

p.22
Braunschweigische Mumme und das Einbectische Bier, mögen wol Schwestern mit einander seyn, weil sie beide gute Somerbier seyn, und viel hopffen, auch gleich schmack und wirckung haben
und viel hopffen

'Brunswick Mum and the Einbeck beer, could be sisters of eachother, because they're both good Summerbeers, and have much hops, and taste and effect'





Placcaet Resolutie, Generale Ordonnantie, mitsgaders Ordre van Verpachtinge ende Procederen van Stadt Groningen ende Ommelanden
(Google eBoek)
Huysman
1661

p.73 - 74
Van een Oosters Vat Jopen-biers
Van d' Engelsche, Lubeecsche, Bremer ende Hamburger bieren van de Tonne, item van een halff Vat Momme





Carpologia physica posthuma opusculum
(Google eBoek)
Johann Sperling, Georg Caspar Kirchmaier
1661

p.188
Das Braunschweigische Bier, das man auch Mum nennet, ist dem Em-
bectischen Bier fasst gleich

'The Brunswick beer, called Mum, is almost the same as Einbeck beer'





The diary of Samuel Pepys
Volume 4
1662

p.230
and thence we three to the Mum House at Leadenhall



The diary of Samuel Pepys
Samuel Pepys, Henry Benjamin Wheatley
G. E. Croscup
Volume 7
1664

p.119
Thence to my uncle Wight's, and he not being at home I went with Mr. Norbury near hand to the Fleece, a mum house(1) in Leadenhall, and there drunk mum and by and by broke up

(1) There were several mum houses in various parts of London. One of Andrew Yarranton's wild schemes, at this time, was to bring the mum trade from Brunswick, and fix it on Stratford-on-Avon. See his 'England's Improvement.'



Historie of Verhael van saken van staet en oorlogh, in, ende ontrent de Vereenigde Nederlanden
(Google eBoek)
Lieuwe van Aitzema
I. Veely
1664

p.556
Jopen Bier, Half Jopen Bier, Sersster Bier, Bronswyckse Mon, Alderhande soorten van ander Mon, Lubs Bier, Wismar Bier, Hamborger Bier






Geestige en vermaeckelicke reys-beschryvinge van den heer Aernout van Overbeke naar Oost-Indien
(Google eBoek)
Aernout van Overbeke
Jan Joosten,
1672

Geestige en vermakelyke Reys-beschryving van Mr.Aerhout van Overbeek, naer Oost-Indien uytgevaren voor Raet van Justitie, in den Jare 1668.
p.8
De Mom verstrekte ons voor Vin del monte Alcino, die Pompeus geschonken wierd, in een Tinne bocael

'k Heb voor desen menigmael met den Heer Liebergen en andere zich des verstaende, van verscheyde spijzen gesproken, als van Oesters, Haenekammen, Eyeren, gele Kalfsvoeten, Ramssperen, Zwezerick, en diergelijcke. Maer komt nu botmuylen van Doctoren, weetnieten van Apoteeckers en brodders van Chirurgijns, en leert datter voor een Oost-Indisch-vaerder niet heerlicker is mede te nemen als dien exellenten voetsamen Ansjovis

Tot bancquet maekten wy een Boere pols van bruyne beschuyt, Brandewijn en Mom, een Drommels kosje! ende daer mede wierd dese maeltyd beslooten. Terwyl dat de Heeren zich verlustigden binnen de Cajuyt, soo wiert onder Nereus kinderen niet mis gedobbelt, eenig Scheeps-bier staende op 't poinct van te verzuyren, wierd aen matroos ten beste gegeven
p14
een glaesje kleyn bier..niet een glas mom

'For dinner we made Farmers wrist of brown biscuit, brandy and Mum, one hell of a meal!'



Englands improvement by sea and land to out-do the Dutch without fighting
Andrew Yarranton
1677

p.121
Mum, Brunswick Mum, New-Brunswick, Old-Brunswick

and then Bristol will be unto New-Brunswick, as Hamborough now is to Old-Brunswick; for Trade will go and creep into any part where it can be cheapest done.

My answer is, That the Sea is the occasion of its being so good, it puts it to a second working, or Fermentation, which is the absolute cause.





Beschryvinge der stad Dordrecht
Volume 1 (Google eBoek)
Matthys Balen
Symon Onder de Linde
1677

p.74
vermaard door haren Dordse Mom, Engels en ander Bier.

'famous for her Dordrecht Mum, English and other beer'

Vierzig-Jährige Reise-Beschreibung
Anderer Theil
Worinnen dessen in Indien
und andern benachbarten Inseln
insonderheit aber am Hofe des grossen Mogols
(Google eBoek)
Jean-Baptiste Tavernier, Jean Menudier
Hofmann
1681

p.202
Ich habe es schon zovor erwehnet, das das Volk zu Batavia sich keine grössere Freude macht, als wann neu Getränke ankomt und sonderlich Englisch Bier und Braunschweiger Mumme.

'I've said before, the people were never happier, as when new drinks come in, especially English Beer and Brunswick Mum.'





De zes reizen van de heer J. Bapt. Tavernier
die hy, gedurende de tijt van veertig jaren, in Turkijen, Persiën en in d'Indiën, langs alle de wegen, die derwaarts strekken, gedaan heeft
Daar in van d'Indiën en van de geburige eilanden gehandelt word
(Google eBoek)
Jean-Baptiste Tavernier, Jan Hendrik Glazemaker
by de weduwe van Johannes van Someren
1682

p.423
Dierte van wijn en bier te Batavia
Brunswijker Mom

'Expensive wine and beer in Batavia
Brunswick Mom'

De borgelyke tafel, om lang gesond sonder ziekten te leven
(Google eBoek)
Stephanus Blankaart
Jan Ten Hoorn
1683

p.82 - 83
Van het Bier.

p.83
't Gesonste bier is, dat van vier-gulden

Onder dese sterke bieren zijn de bremer bieren het Hoppen oft jopen bier, rostoker mom, dorstse mom, serpser bier

'Among these strong beers are the Bremen beers, the Hoppen or Jopen beer, Rostoker mom, Dordts mom, Serbster beer'

The London Practice of Physick
Or The Whole Practical Part of Physick
Contained in the Works of
Dr. Willis
(Google eBoek)
Thomas Willis
Thomas Basset and William Crooke
1685

p.79
sometimes Ale, or Brunswick Beer



Haus- Feld- Arzney- Koch- Kunst und Wunderbuch
(Google eBoek)
Johann Christoph Thieme
1694 - 1587

p.694
Das X. Capitel
Von den vornehmsten / besten und berümtesten Bieren /
so vor andern in Breifs und Ehren gehalten und getruncten
auch hin und wieder an andere Oerter verführet wer-
den / samt derselben Nutzen und
Eigenschafften,

Hamburger Bier.

p.695
Die Braunschweigische Mumme, wie auch das Einbectische Bier, mögen wol Geschwister miteinander seyn, dann sie sind beide gute Sommer-Bier, haben viel Hopfen, und auch gleichen Gchmact und Wirctung

Und weil das dritte Theil Korn zu diesem Bier der Waizzen ist / also hat es den Vorzug für andern Gersten-Bieren /

'The Brunswick Mum / like also the Einbeck beer / could be sisters of each other / because they're both good Summer-Beers / have much hops / and also the same taste and effect

And because the tird Part Grain in this Beer is Wheat / therefore it is preferred over the other Barley-Beers /'

p.695
Lübecter Bier/welches sie ihr Israel nennen/





Het gestoffeerde winkel en luyfen banquet, dienstig voor alle winkeliers die eenige rymen (haar koopmanschap betreffende) voor luyfens, deuren of in pakpapieren willen zetten, wat waren yder te verhandelen heeft. Koddig gerymt, voor de winkeliers en liefhebbers te grabbel gegooyt
(Google eBoek)
Isaac van den Berg
Jacob van Royen
1693

Wijn, Bier en Mom, zal lekker smaken,




Beschrijvinge van de Oostindische Compagnie
Pieter van Dam
eerste boek, deel 1
uitgegeven door Dr. F.W. Stapel
Nijhoff, 1927
1976
(eerste uitgave 1701)

p.333
Het bier ... moet werden gedaan in vaten van deselve groote, als de mompypen



p.643
heeft men sigh by alle oude tyden best bevonden by de Brunswycker mom als best kunnende duyren en in Indiën wel van het meest gebruyck sijnde

'Brunswick Mum has of old always been most durable and of the best use in Indonesia'

p.645
En belangende de mom is verstaan, dat men een accoord soude traghten te maeken met eenige van de gequalificeerste brouwers tot Bronswijck

'And regarding to Mum, one tried to negotiate a deal with some of the most qualified brewers in Brunswick'




p.653
Aan een schipper en onderkoopman:
een halve pijp mom




p.592
Pijp: lang, smal, buisvormig vat, in Spanje en Portugal gebruikt voor verzending van wijn en olie, met een inhoud, wisselnde van 400 tot 500 liter. De Engelschen hebben het al heel vroeg overgenomen als naam voor een biervat; een Engelsche pipe had een inhoud van 572.5 liter. In het Middelnederlansch komt het eveneens voor, en noemde men Engelsch bier ook wel pipenbier.

Boekhouder-Generaal Batavia
Het goederenvervoer van de VOC in the achttiende eeuw

Bookkeeper-General Batavia
The circulation of commodities of the Dutch East India Company in the eighteenth century

Huygens ING

Number: 14591
Bookyear: 1702/1703
Folio: 4
Ship name: Vosmaar
Departure place and region: Amsterdam, Republiek
Arrival place and region: Batavia
Currency: Indian guilders

110 vat Haantjes bier ƒ 2.832,10 (= ƒ 25,75 per vat)
24 zwaar bier ƒ 710,- (= ƒ 29,58 per vat)
16 vat zwaar Haantjes mom ƒ 535,- (= ƒ 33,44 per vat)

Gedigten van C. V. Ryssen
verdeeld in snel- punt- en mengel-digten.
Alsmede eenige bend-vaarzen en liederen, in de jaaren 1668 en 1669 te Romen gemaakt
(Google eBoek)
Corn Van Ryssen
Hendrik Schelte,
1704

p.70
Hop-man Louw.
Louw is een Hop-man, en houd veel van Zwaare bieren:
't Zy Bremer, Luyks, of Mom, of Uyters van de Maart,
En laad zig dikwils, schier als andre met hun vieren,
Is hy dan niet den naam van Hop-man dubbeld waard?

(Rime loosely translated:

Hop-man Lowe.
Lowe is a hop-man, heavy beers is what he lives fore:
Bremer, Luyks, or Mum, or even March beer,
Often he loads himself, like with others it would take four,
Isn't he worth the name of hop-man here?)

The whole art of husbandry
John Mortimer
The Second Edition, Corrected.
Printed by J. H. for H. Mortlock,
1708

p.608 - 609
Mum being become a common Drink, and being very wholesome, and what may be made of our own product, I should hope it might be made a home Commodity instead of a foreign: and therefore, for the encouragement of it, I shall give you the Receipt, as recorded in the Town-house in Brunswick; which is thus:

Das in Natur-und Kunst-Sachen neu-eröffnete Kauffmanns-Magazin
(Google eBoek)
Paul Jakob Marperger
1708

p.163
Art von Bier zu Lübeck gebraut, welches man See-Bier nennet, weil is sich zur See trefflich halten kan; dieses See-Bier, wie es dem Serbster- und Magdeburger an guten Gesmack im geringsten nicht weichet, also ist es auch seiter einigen Jahr sehr nach Ost-Indien gesuchet worden, wie dann die Dänische Ost-Indische Schiffe jahrlich nebenst der Braunschweiger Mume auch einige Lasten dieses Lübischen See-Biers mit nehmen.




Koddige en Ernstige Opschriften, Op Luyffens, Wagens, Glaazen, Borden, Graven, en elders.
Met vlyt uytgeschreven en by een gezamelt.
(Google eBoek)
Kees Jeroensz
1709

p.26





Beschryvinge van de volk-plantinge Zuriname
(Google eBoek)
J. D. Herlein
Meindertinjema,
1718

p.244
Sware Mom, in Pijpen, voor de Tappers.
Serfster Bier.
Wit en bruin Bitter-bier.
Nimweegze Mol.
Loenders en Luiks Bieren, in Pijpen.

Geestige en Vermakelyke Reys-beschryvinge naer Oost-Indien, etc.
De rymwerken
(Google eBoek)
Aernout van Overbeke
Jam vam Heekeren,
1719

p.13
De Mom verstrekte ons voor Vin del monte Alcino, die Pompeus geschonken wierd, in een Tinne bocael

p.14
Tot bancquet maekten wy een Boere pols van bruyne beschuyt, Brandewijn en Mom, een Drommels kosje! ende daer mede wierd dese maeltyd beslooten. Terwyl dat de Heeren zich verlustigden binnen de Cajuyt, soo wiert onder Nereus kinderen niet mis gedobbelt, eenig Scheeps-bier staende op 't poinct van te verzuyren, wierd aen matroos ten beste gegeven

p.28
een glaesje kleyn bier..niet een glas mom





Relatio brevis historico-physico medica
de
Cerevisia Regio-Lothariensi
vulgo Duckstein
(Google eBoek)
Franz Ernst Brückmann
Typis Hermanni Danielis Hammii,
1722

p.23
est Ducatus Brunsvigius; filentii peplo in preasenti involvamus Mumian, vulgo Mumme dictam cerevisiam

Breyhanam Wolffenbüttelsem

Oud en nieuw Oost-Indiën,
vervattende een naaukeurige en uitvoerige verhandelinge van Nederlands mogentheyd in die gewesten
(Google eBoek)
François Valentijn
by Joannes van Braam
1726

p.246
Mom, of Hollandsch bier.

'Mum, or Dutch beer.'

Tweejaarige reyze rondom de wereld, ter nader ontdekkinge der onbekende zuydlanden, met drie Schepen, in het Jaar 1721. ondernomen,
door last van de Nederlandsche Westindische Maatschappy
Nevens de reyze van het Oostindisch schip Barneveld
Uyt Holland tot aan de Kaap der Goede Hoope, in 't Jaar 1719.
(Google eBoek)
te Dordtrecht,
Joannes van Braam,
1728

p.72
zy zyn zoo wel van Nederlands en Luyks Bier, Mom en keurlyke Wynen, als de Landvoogden, voorzien.

Grosses vollständiges Universal-Lexicon aller Wissenschafften und Künste ...
(Google eBoek)
Carl Günther Ludovici
J. H. Zedler
1733

p.1166
Braunschweigische Mumme, ein gar starct es Hopffen-Bier, so aus gebranntem Malze gebrauen wird. Man lasset selbiges mit dem Malz und Hopffen gar lange kochen, und währendem Kochen wird es beständig gerühret; daher es denn sehr saturirt und starct wird.

'Brunswick Mum is a very strong hopped beer, made from roasted malt. One cooks the malt and hops very long, and there is continuous stirring; so it becomes saturated and strong.'




The London and country brewer
William Ellis (brewer.)
J. & J. Fox
1737

p.7
that famous and nutritious Mum





Codex Batavus, waar in het algemeen Kerk-, Publyk en Burgerlyk Recht van Hollant, Zeelant, en het Ressort der Generaliteit, kortelyk is begrepen: getrokken uit alle de Edicten ... tot 1724 ... gemaakt ..., door E. van Z.: met een Vervolg der Plakaaten, enz. ... van ... P. van der Schelling. De derde druk
Eduard van ZURCK, Pieter van der SCHELLING
1738

p.171
N.1. Den Mom-brouweren te Rotterdam is wel andere fust toegestaen. Doch, die vreemt bier, als Brunswyksche Mom, naer maekt, slaet die uit als ingebrouwen bier. Exempel van de Brouwery van den Oranje-boom te Rotterdam, by Ref. Holl. 21 Jul. 1677. n.p.

An abridgment of the publick statutes in force and use from Magna Charta
in the ninth year of King Henry III.
to the eleventh year of His present Majesty King George II. inclusive
Volume 2 (Google eBoek)
Great Britain, John Cay
Assigns of Edward Sayer,
1739

Malt, mum, cyder and perry.

VI.
for every barrel of mum, which after the said 23d of June, 1713. and before the said 24th of June, 1714 shall be made or imported within England, &c. 10 s. over and above all present duties, to be paid by the maker or importer;

LXXXIII. Sect. 4. For every barrel of mum, which before the 24th of June, 1739. shall be made or imported within Scotland, 10 s. over and above all duties payable.

The History and Proceedings of the House of Commons from the Death of Queen Anne to the Present Time
Volume 4 (Google eBoek)
Great Britain.
Parliament. House of Commons
Richard Chandler,
1742

[ XXXII ]
By an Act passed in 1697, an Impost is laid on all Liqors imported.

Every Gallon of Mum 4d.





Beef and Butt Beer, Against Mum and Pumpernickle
H-N-R (Hanover) Scrubs; Or, A Bumper to Old England
Huzza.
A drinking song
printed for B.C. in Paternoster-row,
1743



Historisch-Politisch-Geographischer Atlas der gantzen Welt
Oder Grosses und vollständiges Geographisch- und Critisches Lexicon: Darinnen die Beschreibung des Erd-Kreises, Aller Monarchien, Käyserthümer, Königreiche, Chur- und Fürstenthümer, Republiquen, freyen Staaten, Stände und Herrschafften, Länder, Städte, Festungen, Seehäfen, Schlösser, Flecken, Aemter, Stiffter, Klöster, Gebürge, merckwürdigen Höhlen, Bergwercke, Pässe, Wälder, Meere, Seen, Inseln, Vorgebürge, Klippen, Sand-Bäncke, Meer-Engen, Quellen, Flüsse, Canäle, Gesund-Brunnen
Nebst denen dazu gehörigen Denck- und Merckwürdigkeiten enthalten. Vi. - Zz
Volume 12 (Google eBoek)
Antoine Augustin Bruzen de la Martinière, Christian von Wolff
Heinsius,
1749

p.1149
Wismar
Das Bier, so hier gebrauet wird, heisset Mumme, oder wenigstens wird die Mumme hier gebrauet.

[Wismar
The Beer, if there's any made, is called Mumme, or at least the Mumme is brewed here]

Georgica Curiosa Aucta
oder: Adelichen Land- und Feld-Lebens
Volume 3 (Google eBoek)
Wolf Helmhardt von Hohberg
1749

p.58
Braunschweigisch Bier, Mumme genannt.

Diese Mumme wird nebst dem Hamburger und Dantziger Bier vor das stärkeste gehalten. D. Theodorus Tabernaermontanus schreibet, es sey die Braunschweigische Mumme dem Einbecktischen Bier am Geschmack und Kraft fasst gleich, ohne, dass es an der Substanz etwas dicker, als das Einbecktische sey, welches, wie Just. Stengel berichtet, den dritten Theil Waizen zu seinem Malz bekommmet, da die Mumme nur aus blosser Gersten allein gebrauet wird. Dieses Bier soll sehr woll nähren, oder dem Leibe gute Nahrung geben, welches auchan denen fett- und dicken Müttergens zu Braunschweig wohl anzunehmen ist.

betrüglicher Weise, also communiciret hat. Dann vors erste werden zur Braunschweigischer Mumme keine Bohnen, und vors andere keine andere Kräuter, als Hopfen, genommen, deren doch in gemeldter Beschreibung unterschiedlich erzehlet werden.

[deceitfull communication. Because at first there should be no beans in Brunswick Mumm, and otherwise no other herbs, but hops]

p.60
Dieses ist also des Englischen Autoris Beschreibung der Mumme, welche zwar an-und vor sich ein gut Kräuter-Bier, aber gar keine Braunschweigische Mumme, dafür sie ausgegeben wird, ist.

[This is an English authors description of Mum, which could in itself be a good herb-beer, but not at all the Brunswick Mum, for which it is being passed.]

Georgica Curiosa Aucta p.58-60 in PDF

Kurze Historische und Physikalische Nachricht von dem in Hannover zuerst erfundenen Getränk Broihan
(Google eBoek)
Daniel Eberhard Baring
Richter,
1750

p.7
Braunschweig brauet Mum bey Zeiten,

Leipziger Sammlungen von Wirthschafftlichen, Policey- Cammer- und Finantz-Sachen
Volume 9 (Google eBoek)
Georg Heinrich Zincke
C.L. Jacobi
1753

p.980
Hanseatischen Braunschweig Mumme Hopfen

Codex Batavus
waar in het algemeen kerk-, publyk, en burgerlyk recht van Holland, Zeeland, en het ressort der generaliteit, kortelyk is begrepen
(Google eBoek)
Eduard van Zurck, Pieter van der Schelling
De vierde druk.
S. [and] J. Luchtmans,
1764

p.173
Bier-brouwers, Bieren.

N.1. Den Mom-brouweren te Rotterdam is wel andere fust toegestaen. Doch, die vreemd bier, als Brunswykse Mom, naer maekt, slaet die uit als ingebrouwe bier. Exempel van de Brouwery van den Oranje-boom te Rotterdam, by Ref. Holt. 21. Jul. 1677. n.p.

De burger-boer, of land-edelman, zynde een beknopt zak-woordenboek van het buiten-leeven: strekkende tot aangenaam gebruik en voordeelige onderrichting van den land-adel, burger, dorpeling, landman, boer, ... dienende ter volmaking eener beknopte land-bibliotheek,
Volume 3
By Steven van Esveldt in de Kalverstraat,
het derde huys van de Roomsche Kerk de Papegaay,
1766

p.179
Bronwyksche Mom, zynde dik, zwart en zalvend, en wegens de kruidige smaak zeer bemind.

Allerbeste Art den Hopfen anzulegen
nebst der Anweisung wie der inländische zu verwahren und zu behandelen, dass er an Güte und Lieblichheit dem Braunschweiger gleich komme,
alles aus eigener Erfahrung des annoch lebenden Herrn
Christian Reichardt (Bürgermeistern in Erfurth.)
Neue Auflage
Düsseldorf, in Druck und Verlag bey Steuercanselen Verwanten Zehnpfenning
1772

p.42
Eben daher komt es, das der braunschweigische hopfen, wenn er zu uns gebracht wird, liebliche biere machtet, weil er mehrentheils alt ist, und einige Jahre gelegen hat. Kurz, aus allen hopfen wird in dem ersten und zwenten Jahre niemalen so gutes und liebliches Bier gebrauen, als wenn er erstlich älter wird, weil er noch so viele Bitterheit und Crudität bey sich führet.



Algemeen huishoudelijk-, natuur-, zedekundig-, en konst- woordenboek: M-O
(Google eBoek)
Noel Chomel
Joh. le Mair
1778

p.2213
Mumme, is een zoort van zeer zwaar en sterk gehopt bier

en de naam van Scheeps-mumme verkreeg

dog dit is te verstaan van de dubbelde mumme

Geneeskundige staatsregeling
of Verhandeling van die middelen, welke tot aanwas der bevolking, en bevordering der algemeene gezondheid by ons en andere volken zyn in het werk gesteld, of nog aangewend zoude kunnen worden
Volume 3 (Google eBoek)
Johann Peter Frank, Hermannus Adrianus Bake
Frans de Does
1789

p.320 - 339
Voorzorgen met opzigt tot het Bier

p.333
Brunswyksche Ordonnantie

Ueber das Bierbraurecht in Baiern
(Google eBoek)
Franz Xaver ¬von Moshamm
Krüll
1791

p.11
Die Braunschweigische Mumme.
dieses bier wird wegen seiner Güte, Stärke, Geschmack und dick-braunen Farbe sehr hoch geschätzt, und gesucht

'The Brunswick Mum. It is a strong hopped beer, first made by one called Mumme'





A dictionary of the English language. Abstracted from the folio ed., by the author. To which is prefixed, A grammar of the English language
(Google eBoek)
Samuel Johnson
1792

MUM. ƒ.[mumme, German.]Ale brewed with wheat.



The ship-master's assistant and owner's manual
(Google eBoek)
David Steel
Printed for D. Steel, by H.D. Steel and H.L. Galabin
1801

p.97
EXCISE-LAWS
French beer, ale or mum



The New London Family Cook
Or, Town and Country Housekeeper's Guide
(Google eBoek)
Duncan MacDonald
Albion Press : Printed for James Cundee,
1808





The Harleian miscellany
or, A collection of scarce, curious, and entertaining pamphlets and tracts, as well in manuscript as in print, found in the late Earl of Oxford's library, interspersed with historical, political, and critical notes
Volume 12 (Google eBoek)
William Oldys, John Malham
Printed for R. Dutton,
1811

p.35
The way of making Mum

Arithmetical questions
on a new plan: intended to answer the double purpose of arithmetical instruction and miscellaneous information.
To which are subjoined, a collection of arithmetical tables
Designed for the use of young ladies (Google eBoek)
William Butler
Printed for the author and proprietors, by S. Couchman,
1811

p.301
Mum

Allgemeiner anzeiger und nationalzeitung der Deutsche oder Allgemeine Intelligenz zum Behuf der Jutiz, der Polizen und der bürgerli in den deutschen staaten
wie auch zur offentlichen unterhaltung der uber gemeinnusige Gegenstände aller art.
1815

p.3004

A collection of charters and statutes relating to the East India Company:
With an appendix containing acts and parts of acts, relating to shipping, duties, regulations for export and import, &c. &c. which in general do not solely relate to the East India Company : together woth a copious index of the whole ; for the use of the East India Company (Google eBoek)
Great Britain
Eyre and Strahan
1817

p.470
Mum, Beer and Ale, are subject also to a Duty of Exise

p.539
Barrel of Mum which shall be imported from Parts beyond the Seas
not being Irish Beer, Ale or Mum

p.950
BEER, ALE, OR MUM.
Irish Beer, Ale or Mum, which shall be imported into Great Britain directly from Ireland [Duty. 0 4 11]

Rotterdamsche courant
25-12-1817
Nummer: 154
Uitgever: Benjamin Arrenberg
Rotterdam
1817

het van ouds bekende heilzame JOPENBIER
en versche Brunswyker MOM

Leeuwarder courant
01-10-1819
Uitgever: D.R. Smeding en M. Koon
Leeuwarden
1819

ALHIER VERKRYGBAAR
Jopen Bier en Brunswijker Mom

The Art of Brewing
(Google eBoek)
David Booth
Baldwin and Cradock
1829

p.35
although it is well ascertained that oatmalt formed one of the ingredients in the multifarious mixture called mum, which was a favorite vinous liquor among our ancestors.





Leydse Courant
20 november
1837

p.4/4
Deventer Mon

The London encyclopaedia, or, Universal dictionary of science, art, literature, and practical mechanics, by the orig. ed. of the Encyclopaedia metropolitana [T. Curtis]. (Google eBoek)
Thomas Curtis (of Grove house sch, Islington)
1839

p.216
MUM
The process of brewing mum, as recorded in the town-house of that city, is as follows:





Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit oder neuestes encyclopädisches Wörterbuch der Wissenschaften, Künste und Gewerbe:
Battersea - Blokade, Volume 4 (Google eBoek)
Heinrich August Pierer
Pierer
1841

p.331 - 332





Nederlandsch handelsmagazijn, of Algemeen zamenvattend woordenboek voor handel en nijverheid:
bevattende eene juiste en omstandige beschrijving van den wereldhandel zoo in zijnen geheelen omvang
(Google eBoek)
Diederichs
1843

p.194
brunswijksche mumme, het broijhan, het goslarse gose





An encyclopædia of domestic economy
Thomas Webster, Mrs. William Parkes
Longman, Brown, Green, and Longmans
1852

p.592
In Brunswick a remarkably strong beer is made, called Mumme, and large quantities of this used to be imported in the latter end of the sixteenth century, when it was mentioned in the excice laws. This German beer was made in the towns of Lubeck and Rostock, which were famous for its production. So great was the trade in it, that 800,000 barrels were annually exported under the name of Lubeck beer. The city of Rostock contained 250 licensed breweries; and the most considarable part of the Duke of Mecklenburgh's revenue arose out of the excise laid on the beer brewed in these cities. This strong Lubeck beer was produced by using double the usual quantity of malt of wheat, with oatmeal and beans; but besides these, it is said that there were in it also infusions of fir and birch tops, marjoram, penny royal, wild thyme, elder flowers, seeds of cardamom, and barberries, that it appears to have been analogous to the herb ales of our ancestors.



Algemeen Handelsblad
04-05-1855
Nummer: 7300
Uitgever: P. den Hengst en Zoon
Amsterdam
1855

Geschiedenis der tentoonstellingen van volksvlijt in Nederland: tentoonstelling te Utrecht in 1808, tentoonstelling te Amsterdam in 1809 (Google eBoek)
Samuel Emanuel Sarphati
Spin,
1862

p.24
De inzendingen uit HOOGEVEEN komen in deze lijst niet voor: zij bestonden uit jopenbier uit de brouwerijen van de Wed. J. MEIJER en R. VENINGE, en likeuren van P. A. DE LANGE. Genoemd jopenbier werd veel naar Amsterdam verzonden en daar voor Dantziger jopenbier en Brunswijker mom verkocht.

'Before mentioned jopenbier was often shipped to Amsterdam and sold as Danzig jopenbeer and Brunswick mum. ' (around 1808)

Allgemeine Hopfen-Zeitung
No. 49
19 04 1869
1869

p.193
Die betreffende Stelle im Budget lautet: Bier und Ale, welches in Großbritannien und Irland eingeführt wird, soll besteuert werden:
Mum-Bier, das Barrel zu 36 Gallons mit 1. 1 sh.
Spruce-Bier, das Balsamtannen-Extrakt statt Hopfen enthält

Leerboek der bijzondere geneesmidelleer
(Google eBoek)
Wilhelm Joseph Anton Werber, Maurits Meijers
Campagne
1870

p.213
de Beijersche Bock- en Lagerbieren, Salvator

de zoogenaamde zoete bieren. als Brunswijker mom 39% en het zoete bier, Broihahn en Sondersdorfer 14%






WIJN EN BIER IN VROEGER EEUWEN.
Algemeen Handelsblad
22-08-1884
Nummer: 17123
Uitgever: P. den Hengst en Zoon
Amsterdam
1884





Wikipedia
Beschreibung: Werbung für Braunschweiger Mumme, der Firma Steger
Date: 1899
Quelle: selbst aus alter Zeitschrift gescannt
Fotograf/Zeichner: Benutzer: Brunswyk
1899



Wikipedia
Deutsch: Braunschweiger Mumme: Werbung der Firma Nettelbeck von 1910.
Date: Bild von 1910, Scan von September 2010
(12 September 2010 (original upload date))
Source: Transferred from de.wikipedia; transferred to Commons by User: Ireas using CommonsHelper.
(Original text : 'Brunswiks Leu', Kalender für das Land Braunschweig, 1911)
Author; Benutzer: Brunswyk. Original uploader was Brunswyk at de.wikipedia
1910





Wikipedia
Beschreibung: Werbung für Braunschweiger Mumme, der Firma Nettelbeck aus dem Jahre 1913.
Quelle: selbst aus alter Zeitschrift gescannt
Fotograf/Zeichner: Benutzer:Brunswyk
Datum der Aufnahme: 03. April 2005
1913





Het Centrum
21-03-1914
Uitgever: Mij. tot Exploitatie v/h Dagblad Het Centrum
Utrecht
1914

Geschiedenis der Bierbrouwerij.

Brunswijker mumme (een zoete, dikke biersoort, die wij voor een dertigtal jaren te Brunswijk nog vonden en dronken, maar die thans misschien niet meer gebrouwen wordt)

Hannovers Broyhan, Goslarsch (Gose) en Wismarsch bier

In dien tijd bloeide de Noord-Duitsche bierhandel. Het Zuid-Duitsche Beiersche en Munchener-bier dagteekent eerst van lateren tijd.

De Telegraaf
28-07-1933
Uitgever: Dagblad De Telegraaf
Amsterdam
1933

Dordrecht
Mom, Kuit, Pharao, Israel, Moeselaar

De archivaris van Dordrecht, de heer J. L. van Dalen, vertelt in zijn nieuwe ‘Geschiedenis van Dordrecht’ dat het Dortsche Bier, destijds mom genaamd, reeds in 1285 bekendheid had en uit de bepaling, dat heel Zuid-Holland bier moest kopen van Dordrecht en ten plattelande geen bierbrouwerijen mochten worden opgericht spreekt duidelijk de groote macht en beteekenis die in die dagen deze oude koopstad bezat.

[The archivist of Dordrecht, Mr. J.L. van Dalen says in his new ‘History of Dordrecht' that Dortsche Beer, then called mom, was widely known already in 1285, all of South Holland had to buy this beer from Dordrecht and in rural areas no breweries were to be established clearly speaks of the great power and significance possessed by this ancient market town in those days.
f ]

De Sumatra post
28-08-1933
Uitgever: J. Hallermann
Medan
1933

Dordrecht
Mom, Kuit, Pharao, Israel, Moeselaar

De archivaris van Dordrecht, de heer J. L. van Dalen, vertelt in zijn nieuwe ‘Geschiedenis van Dordrecht’ dat het Dortsche Bier, destijds mom genaamd, reeds in 1285 bekendheid had en uit de bepaling, dat heel Zuid-Holland bier moest kopen van Dordrecht en ten plattelande geen bierbrouwerijen mochten worden opgericht spreekt duidelijk de groote macht en beteekenis die in die dagen deze oude koopstad bezat.

[The archivist of Dordrecht, Mr. J.L. van Dalen says in his new ‘History of Dordrecht' that Dortsche Beer, then called mom, was widely known already in 1285, all of South Holland had to buy this beer from Dordrecht and in rural areas no breweries were to be established clearly speaks of the great power and significance possessed by this ancient market town in those days.
f ]

Geschiedenis van Dordrecht
J. L. van Dalen
1931-1936

De archivaris van Dordrecht, de heer J. L. van Dalen, vertelt in zijn nieuwe ‘Geschiedenis van Dordrecht’ dat het Dortsche Bier, destijds mom genaamd, reeds in 1285 bekendheid had en uit de bepaling, dat heel Zuid-Holland bier moest kopen van Dordrecht en ten plattelande geen bierbrouwerijen mochten worden opgericht spreekt duidelijk de groote macht en beteekenis die in die dagen deze oude koopstad bezat.

[The archivist of Dordrecht, Mr. J.L. van Dalen says in his new ‘History of Dordrecht' that Dortsche Beer, then called mom, was widely known already in 1285, all of South Holland had to buy this beer from Dordrecht and in rural areas no breweries were to be established clearly speaks of the great power and significance possessed by this ancient market town in those days.
f ]

Jan Leendert van Dalen
24-07-1864 (Dordrecht)  -  01-01-1936 (Dordrecht)





Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries
Volume 1
J.R. Bruijn, F. S. Gaastra and I. Schöffer
with assistance from A.C.J. Vermeulen
Nijhoff,
1987

p.219
Cargoes of two outward bound East Indiamen
VOC schip de 'Eiland Mauritius' in the year 1677
103 vaten Brunswijkse mom - 103 barrels Brunswick mum





Die Hanse und ihr Bier
Christine von Blanckenburg
Böhlau,
2001

p.146
In Braunschweig waren zunächst die Herstellung der Ausgangsproduckte für die Bierbereitung und der Handel damit bedeutend wichtiger als die Brauerei selbst.