Mout - Molt - Malt
[source references]

Oorkondenboek van Utrecht
Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301
Deel IV
Eerste stuk
1267 - 1283
Uitegeven door Dr. F. Ketner
’s Gravenhage
1954

1284

p.392
Betaling van tienden in mudden rogge en mudden melten van haver Groninger mate
‘in nahme van tienden ten eeuwigen tijden’

Oude rechtsbronnen der stad Breda
Uitgegeven door Mr. W. Bezemer,
Adjunct-archivaris aan het Gemeentearchief te Rotterdam.
's Gravenhage,
Martinus Nijhoff.
1892

14e eeuw

Oude keuren der stadt Breda genaemt het houte Boeckxke, geschreven ende begonnen te stellen omtrent immers nae den jaere 1373

p.25
XCVI. Dits noch van den biere van Delft
Item es verdraghen bi den heere ende bi der stat, als van den biere dat van Delf coemt, eest dat toten gheheelen boute dats 20 stuc oft 18 volle vate ghedaen es 17 zac mouts der maten van Delf, dats te wetene ses sac terwen, drie sac ghersten, ende acht zac haveren van derselver ghewichten, dat men te Delf pleghet

Stadboek van Groningen
Mr. A. Telting
's Gravenhage.
Martinus Nijhoff
1886

15e eeuw

p.73
CCIX. Van rogghenmolt te maken.







Physica
Hildegardis (Bingensis)
1533

p.11-13
De Tritico
De Siligine
De Avena
De Ordeo
De Spelta

Brouwerskeur Haarlem
Gemeentearchief Haarlem, Inv.I no.454, katern papier van 6 fol.
1501

[approximately 80% malted oats and 20% wheat malt in Dutch 'Hoppenbier']

'dat een yegelick brouwer hoppenbiers storten thien achtendeelen tarwemouts ende zesendertich achtendeele haverenmouts, ende des zoe mach elcke brouwer of brouster wandelen, indien zij willen, voor elck sack tarwenmouts twee sacken speltenmouts of sacken gertstenmouts, ende dat tot drie sacken tarwemouts toe ende nyet meer'

Die Chronyk van Hollandt, Zeelandt ende Vriesland
Divisiekroniek van
Cornelius Aurelius
1517

p.11r
Een artikel van Hollant.
Dat X capitel
Die forme ende ghedaente der mannen ende vrouwen van desen provincie is scoon, ende uutmutende boven andere nacien, ende tvolck is starck ende reisich van statuer ende lichaem; hoer dranck (wantter gheen wijngaert overvloedich en wast) is bier, dat is een confectie gemaect van mout, als haver, gherst, rogge ende tarwe tesamen wel ghesoden.





De gilden van Utrecht tot 1528
Verzameling van rechtsbronnen
uitgegeven door Mrs. J.C. Overvoorde en J.G.Ch. Joosting.
Tweede deel
's Gravenhage,
Martinus Nijhoff
1896

1523

p.71- 72
dar voertan gheen molennaer mout malen en sel voer enigen brouwer dan alleen zijn gesette rijdinge teffens tot elker reyse, te wetene twee mud weyts, zess mud ghersten ende XIIII mud haveren.

Den Nieuwen Herbarius
dat is dboeck vanden cruyden int welcke met groote neersticheyt bescreuen is
Door den Hooggheleerden Doctoor in Medicijnen
Leonhaert Fuchs
Michiel Isingrin,
1543

Van Havere. Cap. LXVII.

Van Spelte. Cap. CVIII.

Van Terwe. Cap. CCLI.

Van Gerste. Cap. CLXVI.

Van Rogghe. Cap. CCXCV.






twee corentjens gelijck als twee tweelingen

Kruydtboeck Oft Beschryvinghe van allerleye ghewassen, kruyderen, hesteren, ende gheboomten
(Google eBoek)
Matthias De L'Obel
Christoffel Plantyn
1581

p.35
Mout wordt gemaekt van diverse graenen, als van Terwe, Gerste, Spelte ende Haver





Neuw Kreuterbuch
Jacobus Theodorus
Iacobum Theodorum Tabernaemontanum
Basseus,
Franckfurt am Maijn,
1588

p.786
Etliche machen das Bier zu unser zeit also wie folget: Sie nehmen Weijzen/Gersten/Speltz/Roggenkorn oder Havern/ein jedes insonderheit/(dann auss allen gemeldten Früchten gut Bier kan bereijtet werden) oder deren Früchten zwo oder dreij zusammen

grob gemalen guter Malz/ es seij von Weijzen/Speltz/Gersten/Roggenkorn oder Haver / ein jedes besonder oder deren etlich durcheinander gemischt

Antwerpse brouwers tijdens het ancien régime: documenten
Ivan Derycke

1594

'…dat sy de boeckwey anders dan naerden eysch vanden smaeck ende deuchde vanden biere souden gebruycken, soo oyck waerachtig is aengaende de voirsch. gepretendeerde mengelinge dart de voers. wethouderen off hunne commissarisen ende visitateurs maer en hebben gesien ende in handen gehadt de hellicht vande mengelinghe die bynnens huys wordt gemaeckt daerinne alleene de boeckwey metten moute wordt bevonden, ende nyet de menghelinge die buytens huys opde meulens wordt gemalen van terwe ende havere daerinne gheen bouckwey en compt, ende nochtans wel de hellicht vande materialen oft substantie is, die tot een gebrouwte worden gestoct ende gebruyckt sulcx dat deen bij dander commende nyet over het vyffde off seste vierendeel boeckwey in een geheele mengelinge van gebroute en can gecommen off daerinne meer doende, het goet nijet en soude brouwen maer deen met dander verloren gaen, gelyck dat wel by experienter is bevonden ten respecte van nyeuw aencomende brouwers die daer van op hoepe van meerder proffyt ende winninge de proeve hebben willen doen, daer anderssints de boeckwey naer sekere proportie ende temperature metten anderen broucorene gemengelt soo nootelyck is dat sonder deselve henne bieren gheen smaeck, goeden geur, off affsedt en souden hebben, ende by nyemandt gesocht off gewilt worden,  soe dat zy het brouwen souden moeten laeten varen, jae oyck liever kiesen ledich te sitten dan sonder bouckweye te brouwen.'

[Deel van een tekst over boekwijt in het Antwerpse bier
Part of a text about buckwheat in Antwerp beer]

Twee Sententien wt den name ende van wegen den hoogh-Moogenden
ende Edelen Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden gepronuncieert in 's Graven-Hage
d'eene op den 4 Dec. anno 1610,
ende d'andere den 3 Julij 1615,
(Google eBoek)
na de copye, gedruckt by Hillebrant Jacobsz
1615

Garsten-molt Haver-molt
de gemalen sullen werden om te verbrouwen, sal betaelt worden als van 't Molt

De pilaren, ende peerlen van Groningen. Tractaet, bethonende waer op de welvaert van die stadt is staende, ende waer door zy meest is geciert
(Google eBoek)
Bernhard Alting
by Samvel Pieman
1648

p.79
Over 't gemael, van weyte, ende weyten molt (tarwemout)
molt van gerste van haver

Placcaten, ordonnantien ende reglementen, op 't stuck vande lijf-tocht
(Google eBoek)
Dirck Graswinckel
Elseviers
1651

p.87
in hare Brousselen andere Granen te doene dan Gerste, Soucrion ende Havere

't Mout dat sy in 't brouwen verbesighen, van buyten onsen voorsz. Landen

Historie of Verhael van saken van staet en oorlogh,
In / ende ontrent de VEREENIGDE NEDERLANDEN,
Beginnende met den Jare 1630. en eyndigende met het begin van den Jare 1635.
Derde deel. (Google eBoek)
Lieuwe van Aitzema
I. Veely,
1658

p.90
die daer ghemalen sal werden om te verbrouwen
Maer de Brouwers niet minder als veerthien styvers van de gemelte Haver.

Placcaet Resolutie, Generale Ordonnantie,
Mitsgaders Ordre van Verpachtinge ende Procederen
van Stadt Groningen ende Ommelanden
(Google eBoek)
Huysman,
1661

p.84
wat aengelanght de Greynen ende Molt dat om te verbrouwen gemaelen sal worden
Ende van 't Haver-Molt elf stuyver

Rapporten Van Commissien
Gegeven
By de Ed: Mog: Heeren
Staten 's Landts van Utrecht
Aen
Eenige Heeren uyt het midden van haer Ed: Mo:
Vergaderinge
om met den Intendant Robert te spreken
en te handelen over de ge-eyste Brandschatting
van de wel-gemelte Lande
(Google eBoek)
1673

p.22
2000.Mudden Haver, tot volbrenginge van 't Accoort
het gemelte komen te voldoen

p.29
tot Nimwegen ofte tot Aernhem 2000.Malder Haver in specie, gelijck in het voorseyde Accoort

p.32
2000.Malder Haver
voor het jegenwoordige Accoort
Ende was onderteyckent.
Robert.
EYNDE.

A Way to Get Wealth
Containing Six Principal Vocations, Or Callings, in which Every Good Husband Or House-wife May Lawfully Imploy Themselves. As, ...
Gervase Markham
E.H.,
1676

p.154
Barley, which is of all other the most excellent for this purpose; and Oats, which when Barley is scant or wanting, maketh also a good and sufficient Mault

Dordrecht
1690

4 Hoet Luijcx gebrouwen door Louis Lambinon.
Voornamelijk gemoute spelt in bier: Bron wordt bewerkt door Leen Alberts

(Malted spelt as the main ingredient in beer: source is processed by Leen Alberts)

Directions for Brewing Malt Liquors
Shewing, what Care is to be Taken in the Choice of Water, Malt, and Hops. And in what Proportions They are to be Mixed, and how Boyled and Fermented, for Making the Best March, Or October Beer, Strong Ale, &c. In a Method Never Before Publish'd. Useful for All Such as are Curious in Malt Liquors
By a Countrey Gentleman.
Printed for J. Nutt,
1 near Stationers-Hall 2
1700

p.21
In the West of England, They have some Common Brewers, but not in Proportion to the East and South. In most parts of the West, their Malt is so stenched with the Smoak of the Wood, with which 'tis dryed, that no Stranger can endure it, though the Inhabitants, who are familiarized to it, can swallow it as the Hollanders do their thick Black Beer Brewed with Buck Wheat.

Nederlantschen sterre-kycker
ofte Almanach
van het [schrickel]-iaer ...
Promptelijck ghecijffert op den meridiaen van Ghendt
(Google eBoek)
Door Mr. Ian Van Waeregem
Astromomicus
te Ghendt,
by Augustinus Graet,
in den Enghel,
1717

MARTIUS..
Huys brouwers maeckt gereet u mout,
't Wort tijt dat gy het Meerts bier brout
Doet daer by Tarw' en Spelte goet,
Dan voorts die brouwt sijn beste doet.

Tweede deel vanden vierden PLACCAET-BOECK van VLAENDEREN
Sedert ’t jaer 1684 tot en met 1739
Georgius Fricx,
1740

p.1312-1313

Raekende de Brouwers

den 19. April 1687
1698
1700
1714

Ende zullen in toe-comende geene andere Graenen mogen ver-brouwen als Gerste, Boeckweyde ende Haver, sonder de minste mengelinge van Terwe ofte Coren

Brouwkunde
(Google eBoek)
Wouter van Lis
Losel,
1745

p.53
Nochthans wordt de Wintergerst tot het maken van Mout, om Bier mede te brouwen, dat men bewaren wil, best geoordeelt





Opstel van het geene voor deezen wegens impositien en excysen aan den lande heeft moeten werden betaalt (Google eBoek)
Willem Coulon
Landschaps en Academiedrukker der Ed. Mog. Heeren Staaten van Frieslandt
Leeuwarden,
1748

brouw-rogge of garst
brouw-boekweyt
brouw-haver
brouw-spelte

Resolutien van Holland
Deel 2 (Google eBoek)
1749

p.1104
gemout of ongemout





Nederlansdch gedenkboek
of
Europische mercurius,
(Google eBoek)
A. van Damme
1751

p.208
Tarwe het last ƒ3. Rogge en Spelt ƒ2. Gerst ƒ1:10. Mout ƒ2:10. Haver ƒ1. Boekweyt ƒ4.

De koophandel van Amsterdam
naar alle gewesten des werelds
Volume 1 (Google eBoek)
Jacques Le Moine de L'Espine, Isaäc le Long
P. Losel
1753

p.506 - 508
p.507 Prys (tabel)
Haver, by het Last.
Brouw-haver
Bruyne
Coningsberger
Dantziger
Ditmaarscher
Elbinger, gemeene
Eyder, gemeene
genaamt Poolsche
Gedroogde
Holsteinsche
Steursche
Swarte
Voeder haver, witte



A Dictionary Of The English Language
In Which The Words are Deduced from Their Originals,
And Illustrated in Their Different Significations By Examples from the Best Writers,
To Which Are Prefixed, A History of the Language, And An English Grammar
In Two Volumes, Volume 2 (Google eBoek)
Samuel Johnson
Knapton,
1756

OBD OBE
Oatmalt. n. f. [oat and malt.] Malt made of oats.
In Kent they brew with one half oatmalt, and the other half barleymalt.

Placcaerten, ordonnantien, edicten, regelementen, tractaeten ende privilegien
in dese Nederlanden
Uyt-gegeven t'sedert dan jaere 1739
Het thienste deel.
Tot Brussel,
By Georgius Frick.
1757

Het X Capittel.
Placcaert verbiedende den uytvoer van alle soorten van Graenen. Van den 18. Januarii 1757. fol. 113

p.115
VII.
Wy verbieden wel serieuselijck aen alle Brouwers...
Nous défendons bien serieusement à tous Brasseurs...

Eerste [-Tweede] deel van den Vyfden placcaert-boeck van Vlaenderen
behelsende alle de placcaerten, ordonnantien ende decreten, geëmaneert voor de provintie van Vlaenderen, sedert de leste versaemelinge danof gedaen ende uytgegeven ten jaere 1740, mitsgaders differente andere met groote sorgvuldigheyt ende moeyte vergadert, die by omissie in de voorgaende zyn uytgebleven.
Volume 2
Pieter Frans De Goesin II
by Petrus de Goesin,
1763

1757

p.862 - 863
Ordonnantie van den 24. February 1757.

Permitterende van te mogen brouwen met Spelte.

An Essay on Brewing
With a View of Establishing the Principles of the Art (Google eBoek)
Michael Combrune
London:
Printed for R. and J. Dodsley, in Pall-Mall.
1758

p.183
A Table of the different Degrees of the Dryness of Malt, with the Colour occasioned by each Degree.

p.188
A Table, shewing the Age Beers will require, when properly brewed from Malt of different Degrees of Dryness.



[Combrune distinguishes 13 types of malt ranging from white to black]

Nieuwe Nederlandsche jaerboeken
of Vervolg der merkwaerdigste geschiedenissen:
die voorgevallen zyn in de Vereenigde provincien, de generaliteits landen, en de volkplantingen van den staet.
Volume 2 (Google eBoek)
Nederlandsche jaerboeken
1771

p.1394
Placaet tegen het mouten

Nieuwe Nederlandsche jaerboeken
of Vervolg der merkwaerdigste geschiedenissen:
die voorgevallen zyn in de Vereenigde provincien, de generaliteits landen, en de volkplantingen van den staet. 1.-33. deel,
1766-98
Volume 2 (Google eBoek)
1773

p.1098
Lyst der pryzen van verscheide producten onzes lands.





Middelburgsche Courant
03/11/1774
p. 1/2
1774

Brunswyk, den 20. October.

een felle brand, in de zoogenaamde Olde-Wiek, by eenen Brouwer, door het Mout te droogen

Middelburgsche Courant
05/09/1778
p. 2/2
1778

Pryzen der Graanen

Algemeen huishoudelijk-, natuur-, zedekundig-, en konst- woordenboek: M-O
(Google eBoek)
Noel Chomel
Joh. le Mair
1778

p.2195
Om Mout te maaken.

Middelburgsche Courant
02/01/1779
p. 2/2
1779

Brouwhaver

Een drietal gekroonde prysverhandelingen over de vraage of het voor Friesland voordeeliger zy, den uitvoer van hooi te verbieden; of open te stellen.
Ypeij, Nicolaas
1781

p.119
onze beste Brouw-haver

Natuurlyke historie of uitvoerige beschryving der dieren, planten en mineraalen
Volgens het samenstel van den heer Linnæus.
Met naauwkeurige afbeeldingen: Tweede deels, dertiende stuk. De grasplanten
Volume 1
by de erven van F. Houttuyn,
1782

p.404-405
IV. Hordeum Zeocriton. Speltige,

p.405
Deeze Soort van Gerst wordt beter dan de voorgaande geacht, om dat zy, ook in vette Grond, niet te sterk in ’t Stroo schiet en zwaarder Korrels draagt; weshalve menze in Duitschland verkiest tot het Bierbrouwen.
p.406
Doch zy vereischt een vrugtbaren en wel toebereiden Akker: ook moet het Zaad, dat men tot zaaijen gebruiken wil, eerst van de kleine Korrels, die daar onder zyn, gezuiverd worden: daarenboven laat zy zig zeer moeielyk pellen: zo dat het teelen van deeze Baard-Gerst meer tot Liefhebbery, dan tot een weezentlyk en bestendig voordeel, in deeze Landen dient.

Natuurlyke historie
of uitvoerige beschryving der dieren, planten en mineraalen volgens het samenstel van den heer Linnæus.
Volume 30 (Google eBoek)
Martinus Houttuyn, Carl Linnaeus Sr., Caspar Philips (Jacobsz.)
by F. Houttuyn,
1782

p.440
Dit Graan, ook voor een Spelt gehouden verschilt daar van niet alleen doordien het maar een enkel Graan in een Bastje heeft, maar ook doordien het veel langer blyft en langer gebaard is; weshalve sommingen het tot de Gerst betrokken hebben. Volgens GOUAN zou dit de echte Spelt, en de voorgaande een basterd-Spelte zyn. De Latynsche naam is Briza, de Hoogduitsche, om gezegde reden, Einkorn

Natuurlyke historie
of Uitvoerige beschryving der grasplanten.
Tweede deels, dertiende stuk. De grasplanten.
Auteur: Houttuyn, Martinus
Drukker/Uitgever: Houttuyn, Frans (erven)
Amsterdam,
1782

p.347
Proefneemingen in 't werk gesteld heeft met de Engelsche Witte Haver, die uitmuntend bevonden werdt, inzonderheid tot het brouwen van Bier, en beter dan Gerst.

Haver-Bier

Vaderlandsch woordenboek. Derde deel
Met kaarten, plaaten en pourtraiten
(Google eBoek)
Jacobus Kok
1786

p.909
(1670) brand in de Mouterij 't Potaschvat, op 't Reaalen Eiland; de schade, aan graanen en gebouwen, werd berekent op 80000 guldens.

{Beschrijving T.POTASCHVAT
Brouwersgracht 184
1013HC Amsterdam
Pakhuis T.POTASCHVAT (plm 1636) met puntgevel waarin vlechtingen (XVIII) en zeer gave achtergevel uit de bouwtijd waarin twee- en drielichten. Vormt met nr 186 een dubbel pakhuis.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed}

Elfde jaarboek der Vereeniging Amstelodamum
1913

p.49
mouterij 't Potaschvat en drie grote korenpakhuizen verwoestte

Groninger courant
12-08-1788
Uitgever: C. Barlinckhoff; A.S. Hoitsema
Groningen
1788

zynde een Moltmakery

Garsten en Haveren Molt

Algemene konst- en letter-bode, voor meer- en min-geoeffenden: behelzende berigten uit de geleerde waereld, van alle landen.
1788

p.213
Brouwhaver

Ommelander courant
03-12-1790
Nummer: 97
Uitgever: Leonard Bolt; M. van Heyningen Bosch
Hoogkerk
1790

Brouwhaver

Ommelander courant
1792

Pryzen der Graanen op de Beurs van Amsteldam van den laatsten December 1792.

Voer Haver
Brouwhaver





Historische, geographische, genéalogische, kunst- en reisalmanach. Naar dien van Berlyn gevolgd   
Holtrop, Willem Amsterdam,
1794

p.58
welke ook ook wel Brouw-Haver genaamd wordt, en in deugd haares gelyken niet heeft

Den volmaekten brandewyn-stooker en distilateur
(Google eBoek)
by Ph. en P. Gimblet
1794

p.13
doch alles eerst tot Mout gebracht

Ommelander courant
17-03-1795
Leonard Bolt; M. van Heyningen Bosch
Hoogkerk
1795

de Brouwhaver is schaars





Oeconomische courant
Volume 1
C. Covens.,
1799

p.301
2. Over de Materialen, nodig tot het Brouwen van Bier; als het Brouwkoorn, waarvan de Wintergarst voor het best gekeurd wordt

Volledige beschrijving
van alle konsten, ambachten, handwerken, fabrieken, trafieken, derzelver werkhuizen, gereedschappen, enz.
Ten deele overgenomen uit de beroemdste buitenlandsche werken; en vermeerderd met de theorie en praktijk der beste inlandsche konstenaaren en handwerkslieden.
Zestiende stuk.
De bierbrouwer en mouter
(Google eBoek)
bij A. Blussé en zoon,
1799

p.23
Van alle de inlandsche Graanen tot het Bierbrouwen in gebruik, kies ik voor mij doorgaans alleen welgemoute Wintergarst, als genoegzaam zijnde om geurig, malsch aangenaam Bier van te brouwen.

p.59 - 72
De Mouterij





Leydse courant
03-12-1800
Uitgever: Wed. Anthony de Klopper en Zoon
1800

p.1
verboden alle Uitvoer van Graanen
gelyk mede de Hoppe

De grondbeginselen der algemeene geleerdheid, van alle konsten en wetenschappen, of de kennis van alle mogelijke dingen
(Google eBoek)
Jacob Cornelis Matthieu de Radermacher
1800

p.187
Kunsten van Beroep.

Huishoudkundig handboek voor den stedeling en landman
of Chomel, Huishoudelijk woordenboek verkort
bij Johannes Allart,
1800

p.450
Speltige Gerst; Hordeum Zeocriton.
en zwaare Korrels draagt; weshalven menze in Duitschland verkiest tot het Bierbrouwen.

The domestic encyclopaedia: or, A dictionary of facts, and useful knowledge, comprehending a concise view of the latest discoveries, inventions, and improvements, chiefly applicable to rural and domestic enconomy
Anthony Florian Madinger Willich
Murray and Highle,
1802

p.166-167
Hordeum Zeocriton
In England the best home-brewed ale is produced from this grain

Bijdragen betrekkelijk den staat en de verbetering van het schoolwezen in het Bataafsch Gemeenebest
Leiden
Uitgever: D. Du Mortier en zoon
1802

p.24
Uit een mengsel van Gerst en Haver wordt het bier bereid; op dit mengsel wordt warm water gegoten, om hetzelve te doen uitdijen

Communications to the Board of Agriculture
on Subjects Relative to the Husbandry and Internal Improvement of the Country,
Volume 4 (Google eBoek)
Great Britain. Board of Agriculture
W. Bulmer & Company,
1805

p.457
A CATALOGUE of AGRICULTURAL SEEDS

Oats.
Early Essex.
Dutch brew.
Tartarian.
Poland.
Potatoe.
Flanders.
Caspian.
Black.

Groninger courant
09-09-1806
Uitgever: C. Barlinckhoff; A.S. Hoitsema
Groningen
1806

Maalloon

Volkslees, of onderwijzers handboek
(Google eBoek)
G C de Greuve
bij C. de Vries, Hendrik van Munster en Johannes van der Heij
1808

p.205
De Mouterij





Magazijn van algemeen belang
(Google eBoek)
G. Roos,
1808

p.164 p.229
Marktprijzen der granen, op 't hoogst.
Vriesche Brouw Haver

Technologische handboek
of beschrijving van het gebruik, hetwelk de mensch van de voortbrengselen der natuur maakt
Tweede stukje (Google eBoek)
J. A. Uikens
bij Cornelis de Vries, Hend. van Munster en Johannes van der Hey
1813

p.74
zoodat de drie kiemtjes bij de garst, en het ééne bij de haver en tarwe nog geene bladkiemtjes zijn

p.78
naar der brouweren spreuk: Spoedig brouwen en langzaam mouten.






Rotterdamsche courant
14-06-1814
Nummer: 71
Uitgever: Benjamin Arrenberg
Rotterdam
1814

De prys der Granen was heden ter markt:

Overijsselsche courant
23-01-1816
Uitgever: M. Tyl en Zoon H. Tyl
Zwolle
1816

het Mouten van bruin en bleek Molt





Oorzaak, toedragt en afloop der procedure, gevoerd bij de regtbank van koophandel te Groningen, door Jan Gruno, koopman in granen, tegen Henderikus Balsters van Heuveln, commissionnair, ter levering van 28 lasten Vriesche brouwhaver volgens monster, ten doel hebbende: de wederlegging door Jan Gruno van eenige uitdrukkingen, door deskundigen in een daarin voorkomend rapport van expertise, ten onregte gebezigd (Google eBoek)
Jan Gruno
A. Hazelhoff,
1817

p.5 - 6
Op den 11en April 1817 kocht ik .... 28 lasten Vriesche Brouwhaver

om dat ik het plan had, om dezelve met eene zodanige partij, dien ik toen juist had liggen, naar London inteschepen

Staat van den landbouw en der landhuishouding
in derzelver onderscheidene takken in de provincie Groningen
in den jare 1818
(Google eBoek)
Commissie van Landbouw (Groningen).
J. Oomkens
1821

p.49
Graansoorten in het bijzonder en derzelver hoeveelheden.





Werkdadige landbouw-konst der Vlamingen
verhandeld in zes zamenspraken, tusschen eenen grond-eigenaar en zijnen pachter (Google eBoek)
Jan Lodewijk Van Aelbroeck, Kierdorff
bij J. Snoeck-Ducaju,
1823

p.215 - 217

Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen:
met Aanhangsel op het woordenboek van kunsten en wetenschappen
(Google eBoek)
Gerrit Nieuwenhuis
Thieme
1824

p.619
Mouten.

Encyclopaedia Britannica
Or, A Dictionary of Arts, Sciences, and Miscellaneous
Supplement to the fourth, fifth, and sixth editions
with preliminary dissertations on the History of Sciences.
Volume third
(Google eBoek)
Archibald Constable and Company, Edinburgh
1824

p.574 - 585
Distillation

p.575
and the spirits produced have a more agreeable flavour, when the barley is malted. But, in consequence of the duty upon malt, a portion of unmalted grain has been introduced into the distilleries. This portion has been gradually increased...

p.577
and we believe that nobody will deny that the Dutch spirit is, in general, much preferable to the whisky in the lowlands of Scotland.

p.583
Every person acquainted with the flavour of Hollands and Lowland whisky, must admit that the former is greatly superior to the latter. Indeed, the flavour of Hollands is equal to that of malt whiskey. This is owing in part to the small proportion of raw grain used by the Dutch distillers.

So that, in the Dutch distilleries, the malt bears to the raw grain the proportion of two to three. We suspect that another reason of the superiority of the Dutch spirit over the Scotch, is the small quantity of yeast employed by the manufactureres of Hollands.

 

De Star
een tijdschrift
uitgegeven van wege de
permanente kommisie
der Maatschappij van Weldadigheid
volume 6 deel 1
Johannes van der Hey en Zoon.
1824

p.52
drie guldens de brouwhaver .. beste kwaliteit Groninger gewas

Handboek voor staatsmannen, kooplieden, fabrijkanten, trafijkanten, en manufakturiers, of statistiek tafereel, der nederlandsche nijverheid
(Google eBoek)
Jean Joseph De Cloet, Paulus van Griethuizen
Alter
1826

p.145
Voer- en Brouw-Haver

The Art of Brewing
(Google eBoek)
David Booth
Baldwin and Cradock
1829

p.35
We have never seen oats used in the brewery; although it is well ascertained that oatmalt formed one of the ingredients in the multifarious mixture called mum, which was a favorite vinous liquor among our ancestors.

The Quarterly Journal Of Agriciture
Vol. IV.(Google eBoek)
December 1832-March 1834.
William Blackwood
Neill & Co. Old Fishmarket, Edinburgh,
1834

p.653 - 654
What are termed the 'Dutch Brew'

De vriend des vaderlands
een tijdschrift, toegewijd aan den Roem en de welvaart van Nederland
en in het bijzonder aan de hulpbehoeftigen in hetzelve
Volume 2 - 9 (Google eBoek)
Van der Hey
1835

p.802
27. dikke Brouwhaver, eene verscheidenheid van de witte haver (Avena sativa alba) door meer dikke en grootere korrels onderscheiden. Deze wordt hoofdzakelijk in de Prov. Groningen geteeld.

Selection of Reports and Papers of the House of Commons
Agriculture and corn trade
Volume 12 (Google eBoek)
1836

p.11
We have also had foreign oats from Groningen, a province in Holland, equal in value to home-grown oats. The Dutch brew oat, as they call it

Herbarium vivum
of verzameling van gedroogde voorbeelden van nuttige gewassen, vooral van dezulke of geteeld worden, en wier kennis voor landbouw, handel en fabrijken belangrijk is, met derzelver beschrijving:
Eerste deel (Google eBoek)
Johannes Everhardus Trappen
Loosjes
1839

p.640
dat het van Haver bereide bier voortreffelijk genoemd mag worden

Tijdschrift ter bevordering van Nijverheid
Volume 20 (Google eBoek)
Anthony Hendrik van der Boon Mesch
van Loosjes
1840

p.82
Haver.

worden nog eenige andere soorten van dit graan geteeld, zo als onder anderen

De zware Engelsche witte Haver, welke even als de dikke brouw-Haver tot Avena sativa behoort, overtreft alle andere soorten in zwaarte en grootte van korrels.

Maatschappij-belangen
Volume 6 (Google eBoek)
Verdam en van Hall
Nederlandse Maatschappij ter bevordering van Nijverheid.
1842

p.118
Ook de Haver deelde in de algemeene prijsverbetering, en zijn daarvan tegen het einde van het jaar belangrijke inkoopen ter verzending naar Engeland geschied, blijvende bij eenige behoefte van Haver onze dikke of brouw-Haver aldaar steeds gewild; wordende ook die soort niet van elders aangevoerd.

The Journal of the Royal Agricultural Society of England
VOLUME THE FIFTH.
PRACTICE WITH SCIENCE
(Google eBoek)
London:
John Murray, Albemarle Street,
1845

p.28 - 29
all the varieties of white oats are also grown with succes, of which the Dutch brew is considered the most productive.

Almanak voor den Gelderschen, Overijsselschen en Drentschen landman, Volume 2 (Google eBoek)
Winand Carel Hugo Staring
W.E.J. Tjeenk Willink
1848

p.52 53 54
Lijst van alle gewassen
p.53
Brouwhaver

An historical account of the malt trade and laws
(Google eBoek)
William Ford (maltster.)
1849

p.175
one thing is certain, the quality of such ale is nether so fine in flavor, nor does it possess the preservative properties of ale brewed from all malt.

p.232
Statement of the Annual Average Price of Wheat, Barley, and Oats in England and Wales, from 1771 to 1842

p.233
Prices of Hops per Cwt., from 1790 to 1846

Landbouw scheikunde voor Belgie.
Bygift uitgeving van het landbouwkundig weekblad de akkerbouw
Gyselinck
1849

p.53
dikke brouw Haver

Zierikzeesche Courant
11/01/1851
p. 2/2
1851

eene graanmachine

Brouwhaver

Kort overzigt
van het voornaamste, 't welk is voorgevallen
in de stad Groningen gedurende den jare
1851

p.34
medaille toegekend voor .. dikke brouwhaver





De gids: nieuwe vaderlandsche letteroefeningen
Zestiende jaargang
Nieuwe serie
Vijfde jaargang
Tweede deel
(Google eBoek)
P. N. Van Kampen,
1852

p.659
(Spelt)
is misschien te verklaren uit hare bijzondere geschiktheid voor de bierbereiding, waarin zij de gerst verreweg overtreft.

Almanak voor den landman in Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant
Volume 2 (Google eBoek)
Winand Carel Hugo Staring
Tjeenk Willink
1852

p.53
dikke brouw-haver

Tijdschrift voor den handwerksman en het fabrijkwezen in Nederland
Volume 3 (Google eBoek)
te 's Gravenhage
bij J.M. van 't Haaff,
1853

p.244 - 260
Over de gebruiken in het Bierbrouwen, door Siemens, te Hohenheim.

De mindere deugdzaamheid van het thans gebrouwen bier, in vergelijking van hetgeen vroeger werd vervaardigd…

p.246
dat men bij het mouten van graan op eene verkeerde wijze te werk gaat

Handboek voor scheikunde op het fabriekswezen toegepast
(Google eBoek)
P. Loppens, F. Köhler
Gyselynck
1854

p.195
een deugdzaam mout
langzaem mouten, in koele moutkelders

Statistisch jaarboek voor het koningrijk der Nederlanden
Volume 4 (Google eBoek)
Netherlands. Ministerie van Binnenlandse Zaken
1854

p.404 - 405
Soort van Fabrieken
Disteleerderijen
Bierbrouwerijen
Mouterijen en moutwijnbranderijen

Neerlands Plantenschat of Landhuishoudkundige Flora
Van Hall,
1854

1 gewone Haver - Avena sativa - algemeen geteeld in de volgende verscheidenheden: witte voerhaver, in ligte en zware verdeeld, fijne Friesche haver, dikke of brouwhaver

Nieuwenhuis woordenboek van kunsten en wetenschappen
Volume 2 (Google eBoek)
G. Nieuwenhuis, Samuel Constant
1856

p.243 - 244
HAVER
Men teelt bij ons onder anderen de volgende verscheidenheden van de gewone H.: dikke of brouwhaver, die op hooge gronden vroeg, dikwijls reeds in Maart, uitgezaait wordt



De vriend van den landman
Tijdschrift ter bevordering van kennis van Landhuishoudelijke kennis in Nederland
Een handboek voor allen die belang stellen in de bevordering en den bloei van land- en tuinbouw, veeteelt en boomkwekerij
XXI. Deel.
Volume 17 (Google eBoek)
Evert Cornelis Enklaar
Te Zwolle,
bij W.E.J. Tjeenk Willink
1857

p.31 - 40
De Hopteelt in Engeland
Hoezeer men onder deze omstandigheden eene inkrimping der hopteelt had kunnen verwachten, zoo is het tegendeel gebleken.

De Vlaamsche roodrankigehop (Flemish red bines)

p.40 - 42
De Spelt
of door enkele brouwers om zekere soorten van bier te brouwen.

De vriend van den landman 1857 in PDF

Scheikundige verhandelingen en onderzoekingen
Het bier scheikundig beschouwd
Volume 1
Nummer 3
(Google eBoek)
Gerrit J. Mulder
Kramers
1857

p.193
een deel van het mout, als koffij bijna, te roosteren

Handleiding tot de kennis der graan- en aardappelstokerijen,
ten behoeve van ambtenarenen branders,
door een Hoofdambtenaar bij de Administratie der Accijnsen (Google eBoek)
1858

p.22 - 29
Het voor mouting bestemde graan wordt in een' houten, beter in een' steenen bak gestort, nadat deze te voren met zuiver stroom- of regenwater gevuld is.

Les merveilles de l'industrie
ou Description des principales industries modernes
Volume 4 (Google eBoek)
Louis Figuier
Furne, Jouvet et Cie.,
1860

p.341
Mouterij en eestgebouw van een brouwerij net buiten Parijs.





Rotterdamsche courant
01-10-1860
Nummer: 234
Uitgever: Benjamin Arrenberg
Rotterdam
1860

Dikke Brouw Haver tot 10 c. verhooging verkocht.

Tijdschrift ter bevordering van Nijverheid
Volume 83 (Google eBoek)
Anthony Hendrik van der Boon Mesch
Loosjes
1861

p.338
Bierbrouwers-eest
door Hulster en Seipegens, Bierbrouwers te Roermond.

'Tegenover den vroeger door ons gebezigden gewonen eest, zoo als er nog zoo velen in Holland bestaan'

The Farmer's Magazine
(Google eBoek)
Rogerson and Tuxford,
1861

p.464
FOREIGN GRAIN
OATS, Dutch, brew

Maatschappij-Belangen
1861

p.270
masteluin, De teelt van tarwe en rogge door elkander,

Technologisch woordenboek
of volledige handleiding voor alle takken van fabriekswezen en volksnijverheid
Volume 1 (Google eBoek)
Karl Karmarsch, Friedrich Heeren
van Goor
1862

p.145 - 154
Het Mouten
p.149
De eestvloer

Tijdschrift
Volume 27 (Google eBoek)
Nederlandsche Maatschappij ter Bevordering van Nijverheid
Belinfante
1864

p.106
In ons land zijn de meeste bierbrouwers gewoon, het graan zelf te mouten.

 

Grondbeginselen der wetenschappelijke landhuishoudkunde
(Google eBoek)
Herman Christiaan Hall
E. Loosjes
1864

p.70
Van de gewone Haver (Avena sativa) kent men de dikke of brouwhaver, die het vroegst gezaaid wordt
in sommige soorten van bier en hier en daar in het brood mede aangewend

Algemeene Nederlandsche encyclopedie voor den beschaafden stand
Woordenboek van kunst, wetenschap, nijverheid, landbouw en handel, naar de laatste, omgewerkte, verbeterde en vermeerdere drukken van Brockhaus Conversations-Lexicon, Nieuwenhuis Woordenboek van kunsten en wetenschappen, en naar de beste andere bronnen voor Nederland bewerkt, Volume 5 (Google eBoek)
Plantenga
1865

p.139
lucht- of eestmout

Handboek der fabriekscheikunde
Volume 2 (Google eBoek)
Johann Rudolph Wagner, C. C. J. Teerlink
Noothoven van Goor
1865

p.297 -298
Mout schroten

Algemeen verslag wegens den staat van den landbouw in het Koningrijk der Nederlanden, gedurende het jaar ... opgemaakt door eene commissie uit de Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij,
Volume 15 (Google eBoek)
Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij,
1866

p.147 - 164
Hoofdstuk II.
Granen en handelsgewassen.

Spelt
Tarwe
Rogge
Garst
Haver



Download complete chapter in PDF

Introduction of Knowledge
Andrew Boorde (1490 - 1549)
London
Published for the early English text society,
1870

p.256
Barly malte maketh better ale then oten malte or any other corne doth

The Farmer's Magazine
(Google eBoek)
Rogerson and Tuxford
1871

p.279
Oats, Dutch, brewing

Het Land van Aelst
23/05/1880
p. 3/4
1880

Brouwhaver





US patent No. 241,958
System of Malting
N. J. Galland
1881







De Tijd
26-04-1882
Uitgever: Gebr. Verhoeven
's-Hertogenbosch
1882

De mouterij van de bierbrouwerij De gekroonde Valk, aan de Hoogte van de Kadijk, stond in lichterlaaie.

De Gekroonde Valk
Herstellen van de door brand vernielde mouterij.
Vervaardiger G. B. Salm (architect)
Collectie Archief van de Dienst Bouw- en Woningtoezicht: bouwtekeningen
Datering juni 1882
Geografische naam Hoogte Kadijk
1882







Het Land van Aelst
10/09/1882
p. 3/4
1882

Brouwhaver





Malt and malting, an historical, scientific, and practical treatise
H. Stopes
London,
Brewers journal office,
Eastcheap buildings, e.c.
1885

p.209

The Gecman kiln (Fig. 29) is in use in many places on the Continent and in America.

Het Land van Aelst
10/10/1886
p. 4/4
1886

Marktprijzen

Svalöf
founded 1886

Svalöf was a plant breeding station founded by a Seed Association in 1886 at the village of Svalöf on the southern tip of Sweden. The primary purpose of the Swedish station was to breed improved crop plants. Between 1900 and 1915 Herman Nilsson-Ehle, who joined the station to work on oats and wheat, carried out Mendelian hybridisation experiments. This approach was in conflict with the ‘Svalöf method’ and with the approach of the station’s Director. Nilsson-Ehle visited Bateson at Cambridge in 1909. Their meeting led to collaboration between Svalöf and the JIHI in 1911 on the effect of climate on pure lines. Five oat varieties were sown at Merton from Nilsson-Ehle’s cultures. In 1924 Bateson accepted Nilsson-Ehle’s invitation to speak to the Swedish Mendelian Society and tour the Scandinavian research stations, including Svalöf, where Nilsson-Ehle was shortly to return as Director (1925-1939).

On Svalöf see:
Nils Roll-Hansen, ‘Theory and practice: the impact of mendelism on agriculture’, Comptes Rendus de l’Academie des Sciences- Series III- Sciences de la Vie, 323, 12 (2000): 1107-1116

Staffan Müller-Wille, ‘Early Mendelism and the subversion of taxonomy: epistemological obstacles as institutions’, Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 36, 3 (2005): 465-487

De Oranje Lijst van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN)

Princessegerst
Svalof's Princessegerst, Princess
Zomergerst(brouw), Tweerijig
1897



[Oude rassen, geteeld in de periode vanaf 1850 tot aan de Tweede Wereldoorlog, vormen vaak het uitgangsmateriaal van de moderne rassen die tegenwoordig in de handel zijn. Deze oude rassen zijn vaak gebruikt voor het maken van selecties en kruisingen. Door oude rassen beschikbaar te houden, behouden we de mogelijkheid ook toekomstige rassen te ontwikkelen met de inbreng van deze oude rassen. Oude rassen zijn ook deel van ons nationaal erfgoed.]



Den denderbode
11/01/1900
p. 4/4
1900

Brouwhaver

Algemeen Handelsblad
26-07-1902
Uitgever: P. den Hengst en Zoon
Amsterdam
1902

Brand in de brouwerij 'De Amstel'

'De brand is zeer onverwacht uitgebarsten in de mouterij'

Brand in de Amstel Brouwerij (voorheen Beiersch Bierbrouwerij De Amstel)
Mauritskade 14-19, met op de voorgrond de Singelgracht.
Vervaardiger Onbekend (fotograaf)
Collectie Stadsarchief Amsterdam
25 juli 1902





Middelburgsche Courant
31/08/1903
p. 5/6
1903

van daar de naam van Brouwhaver

Algemeen Handelsblad
23-03-1905
Uitgever: P. den Hengst en Zoon
Amsterdam
1905

Een bezoek aan de bierbrouwerij. „De Amstel”.

in een van de acht reusachtige kiemtrommels die ieder 11,500 kilo gerst kunnen bevatten.

[A visit to 'The Amstel' beerbrewery (1905).

After having been washed and aerated several times, the steeped barley is brought in one of eight huge germination drums, that can hold 11,500 kilo of barley each. The hall, where these eight drums are installed, is shining with brightness; the walls are completely tiled. Having crawled between these drums, we could see how the barley is germinating therein. In the drums, that are slowly revolving, are several tubes with perforated piping, bringing a cold and humid airflow. The barley is made into green malt in this way in 8 days. Each day a drum is emptied…]



Download full article in pdf

De Tijd
12-03-1906
Uitgever: Gebr. Verhoeven
's-Hertogenbosch
1906

Brand mouterij De Gekroonde Valk

Brand in de bierbrouwerij De Gekroonde Valk
Algemeen Handelsblad
12-03-1906
Uitgever: P. den Hengst en Zoon
Amsterdam
1906

Brand in de bierbrouwerij De Gekroonde Valk

Download full article in PDF

Brand in de mouterij van de brouwerij "de Gekroonde Valk", gezien van Kattenburg.
Vervaardiger H. M. J. Misset (tekenaar)
Collectie Koninklijk Oudheidkundig Genootschap
Datering 11 maart 1906
1906

(see architectural drawings of 1882 after the fire of the same year)





Den denderbode
12/07/1906
p. 4/4
1906

Brouwhaver

The Svalöf Experiment Station
Geo. H. Shull
Botanical Gazette
Vol. 42, No. 6 (Dec., 1906), pp. 500-501
1906

p.500 - 501
The Svalöv Experiment Station

The Principles and Practice of Brewing
Walter John Sykes, Arthur Robert Ling
C. Griffin,
1907

p.458 460
Section of Pneumatic Malting Drum.

Het nieuws van den dag
19-12-1907
Uitgever: Steendrukkerij Roeloffzen en Hübner
Amsterdam
1907

Brand in de Kon. Ked. Beyersch-Bierbrouwerij.

Album der natuur
De Landbouwbeweging in Zweden
door Hugo de Vries
1908

p.200
Plumage- en de Printice-gerst

p.204
Zoo heeft men uit de Printice-gerst een nieuwe soort weten te maken, die als Princesse-gerst groote waardering en verspreiding gevonden heeft, en men verkreeg ook uit de Plumage-gerst nieuwe typen van groote waarde.

Het meest bekende voorbeeld vormt de brouwerij-gerst. De soort die toenmaals algemeen voor dit doel verbouwd werd is de Chevallier-gerst.

p.206
Nilson heeft nu ontdekt, dat tusschen de botanische en de practische kenmerken allerlei correlaties bestaan, die men vroeger niet vermoedde, zoodat men een goede brouwerij-gerst kan ontdekken aan de soort haren op haar aren, enz.

p.207
Men behoefde nog slechts die 30 soorten verder te kweeken en met elkander te vergelijken om de beste er uit te kiezen. Deze ontving de naam van Primus-gerst en behoort dus niet tot de Chevalier-soorten of echte brouwersgersten, maar tot de Imperiaal-soorten of stijfhalmige.

Den denderbode
24/02/1910
p. 4/4
1910

Brouwhaver

De Volksstem
03/08/1914
p. 5/6
1914

Brouwhaver

De Volksstem
01/08/1915
p. 2/4
1915

WO I
M. De Smet, brouwer:
'We brouwen met haver, bij gebrek aan gerst.'

Nederland: handboek der aardrijkskunde
Voorkant
R. Schuiling
De Erven J.J. Tijl,
1915

p.423
veel gerst wordt er gebruikt voor het brouwen van bier (Noord-Brabandsch gerstebier!) en als voeder voor runderen en varkens.
Ook van haver maakt men (haver)gort en bier; voor het laatste doel wordt de Groninger dikke haver (brouwhaver) gebruikt

Zierikzeesche Nieuwsbode
23 januari 1918
pagina 3  (3/4)
1918

Princessegerst te koop

Zierikzeesche Nieuwsbode
26 januari 1925
pagina 4  (4/6)
1925

2e nab. Svälof Goudgerst.
1e nab. Svälof Zegehaver.
1e nab. Maush. III Haver.

Bijdragen en mededelingen
Volumes 31-33
Gelre, Vereeniging tot Beoefening van Geldersche Geschiedenis, Oudheidkunde, en Recht
1928

p.155
dat er haver voor het gruithuis gekocht werd om er mout van te maken. In 1395 b.v. werd 89 molder mout voor ruim 1 20 pond verkocht. Het was de mout voor het hoppenbier, waarvan de gruitmeesters den cijns beurden

Zierikzeesche Nieuwsbode
8 februari 1929
pagina 7  (7/10)
1929

1e nabouw Svalöf Goudgerst

Schager Courant
2 februari 1929
pagina 12 (12/20)
1929

Svalov

Noteering van Zaaigranen:

Zegehaver
Orionhaver
Goudegerst
Princessegerst

Algemeen Handelsblad
19-03-1929

Brouwgerst van Nederl. bodem.

Princessegerst en Min. Ruysgerst voldeden beter dan de algemeen verbouwde Goudgerst.

Algemeen Handelsblad
03-02-1930

Proeven met gerst voor bierbrouwerijen.

Algemeen Handelsblad
14-10-1932

Brouwgerst 1932

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard
9 maart 1934
pagina 7  (7/10)
1934

Haver
Friese Zegehaver

Gerst
Princesse - Uit Friesland afkomstig.
De princessegerst is zeer geschikt voor de brouwerij.

Nieuwe Leidsche Courant
31 januari 1934
pagina 6  (6/8)
1934

p.6
Land- en Tuinbouw

Brouwgerstproeven
Zege-gerst (Wiersum)
Abed Kenia
Saxiona
Mansholts tweerijige zomergerst
(Oude) Princessegerst (zeer goede brouwkwaliteit)
Roevensdorfer Sudetengebirgs
Spratt Archer (brouwkwaliteit heel goed, de beste van de hier genoemde brouwgersten)
Hoerning
A B.
Opal
Binder
Minister Ruys
Goudgerst

Nieuwsblad van het Noorden
12-09-1935
Uitgever: Nieuwenhuis
Groningen
1935

werd bepaald, dat koren, tusschen Eems en Lauwers verbouwd, niet mocht worden uitgevoerd. Overtuigd van het belang, dat het Groninger bier van goede kwaliteit was, door export en accijns droeg het bier veel bij tot de welvaart der stad,

GRONINGEN eens de stad der bierbrouwers

De Telegraaf
17-03-1937

NEDERLAND ZAL ZELF ZIJN BROUWGERST KUNNEN LEVEREN.

Leeuwarder courant
13-08-1938

het nieuwe ras is een kruising van Spratt Archer en Pluimage Archer.

Leeuwarder nieuwsblad
27-12-1940

Brouwgerst.

In aanmerking komen alleen de de rassen zomergerst: Kenia; Mansholt 2-rijige; Saxonia; Spratt Archer.

Inquiry Into the History of Prices in Holland
Volume 1 - Pagina 5
Nicolaas Wilhelmus Posthumus
1946

p.5
Frisian barley
GRONINGEN AND OLDAMBT WINTER-BARLEY (GRONINGER EN OLDAMBTER WINTERGERST) 1681-1812 D In goldguilders.
BREW-OATS (BROUWHAVER) 1664-1812 D In goldguilders.

Woordenboek van de Brabantse dialecten II-2
P. H. Vos
Uitgeverij Van Gorcum
1979

p.170 -178
Mout
Mouterij
Mouter
Moutmanden
Moutzakken
Brouwgraan
Wanmolen
Trieur
Schonen
Weken
Weekbak
Tap
Geweekt brouwgraan
Kiemen
De Weekbak leegscheppen
Moutvloer
Moutkelder
Moutzolder/Vooreest
Drogen/Vooreesten
Windmout
Eest
Eesten
Afruimen
Poetsen
Moutpoetsmachine

'Hoewel in vroeger tijden ook andere graansoorten zoals rogge, haver, tarwe, spelt, mais en boekweit gebruikt werden, wordt de laatste tientallen jaren vrijwel alleen nog van gerst gebruik gemaakt'

Chapters from the Agrarian History of England and Wales, 1500-1750:
Policy and Practice. Agricultural change
Joan Thirsk
Cambridge University Press
1990

p.162
from 1697 onwards… the excise paid by all maltsters on malt destined for domestic consumption was repaid on whatever quantities were sold overseas.

reduced the price of English malt in Holland to a level lower

De economische ontwikkeling van de landbouw in Groningen
Peter R. Priester
Nederlands Agronomisch-Historisch Instituut,
1991

p.316
Hoewel haver na bijna elk gewas kon worden geteeld en ook op vrijwel alle grondsoorten voorkwam, was de soort haver die men verbouwde wél afhankelijk van de grondsoort en plaats van de vruchtopvolging. Zo vereiste de dikke haver of brouwhaver een krachtige bodem en werd ze om die reden voornamelijk op kleigronden verbouwd, als eerste gewas in de vruchtopvolging na grasland of klaver. Brouwhaver werd vooral veel in het Oldambt verbouwd. Deze variëteit werd veel gevraagd voor export naar Engeland ten behoeve van bierbrouwerijen, havergortfabrieken en paardenhouders in dat land. De witte en zwarte voerhaver konden daarentegen op alle gronden en na verschillende gewassen worden geteeld. Deze variëteiten kwamen veel voor in Fivelingo, Hunsingo en de Veenkoloniën.
 
Ook gerst was een gewas waarin de Groningse landbouw in landelijk opzicht was gespecialiseerd. In de periode na 1850 nam de provincie bijna één derde van het Nederlandse areaal gerst voor haar rekening. Het areaal nam in de loop van de negentiende eeuw aanzienlijk toe. Werd in 1817-1821 8.500 ha verbouwd, in 1881-1885 bereikte de teelt een recordomvang van 16.000 ha, bijna een verdubbeling dus.

The persistence of ethnicity
Dutch Calvinist pioneers in Amsterdam, Montana
Kroes
University of Illinois Press
1992

p.49
Manhattan Malting Company

Malts and Malting
D.E. Briggs
Springer Science & Business Media,
1998

p.56
Oats

Brewers used to utilize the husky character of oats malts

The British Malting Industry Since 1830
Christine Clark
Continuum International Publishing Group
1998

p.26
the export of 'long malt' … to the Dutch distillers … early 1780s.
p.86
when war had ended the lucrative exports to the Dutch gin distllers

De veredeling van tarwe in Nederland
Harro Maat
Nederlandsch Economisch-Historisch Archief jaarboek
1998

Download De veredeling van tarwe in Nederland in PDF







Geschiedenis van Holland
Deel 2
Uitgeverij Verloren,
2002

p.83
Zo werd haver, een veel geteeld gewas, in grote hoeveelheden voor de bierbereiding gebruikt
hoppenbier bijvoorbeeld ... 78% havermout.
Voor de bereiding van 'koyt', een andere biersoort ... ofwel 44% havermout.

The Rise of Commercial Empires:
England and the Netherlands in the Age of Mercantilism, 1650-1770
David Ormrod
Cambridge University Press
2003

p.221
since most (Dutch) brewers operated thier own malt houses
p.233
heavily subsidised English malt provided the basis for the rapid expansion of the Dutch distilleries
p.234
By 1765, Dutch distillers and the majority of brewers were 'almost wholly supplied with their own inland malt'.

Spelt (Triticum aestivum ssp. spelta) as a Source of Breadmaking Flours and Bran Naturally Enriched in Oleic Acid and Minerals but Not Phytic Acid
J. Agric. Food Chem. 2005, 53, 2751−2759
Journal of Agricultural and Food Chemistry
2005

p.2752
To add to the confusion regarding spelt's health benefits, there is growing evidence that commercially available spelt flours are adulterated more often than not -up to 100% (22)- with nonspelt material (22, 23), which is less expensive to produce.

[Wat bijdraagt aan de verwarring over de gezondheidsvoordelen van spelt, is dat er een groeiend bewijs is dat commercieel verkrijgbaar speltmeel vaker wel dan niet vervalst blijkt (tot de volledige 100%) met non-spelt materiaal, dat goedkoper te produceren is.]

p.2757
In this perspective, our present comparative analysis of spelt and wheat indicates that the use of spelt for human consumption provides substantial nutritional advantages over wheats's use:

[In dit verband, onze huidige vergelijking tussen spelt en tarwe laat zien dat het gebruik van spelt voor humane consumptie substantiële voordelen voor de voeding met zich meebrengt boven die van tarwe.]

Download complete scientific study about spelt

Archebotanica uit 's Hertogenbosch
Milieuomstandigheden
H. van Haaster
Barkhuis
2008

p.68
Omdat in de 16e eeuw voornamelijk haver als brouwgraan werd gebruikt, nemen we aan dat het gaat om aankoop van gemoute haver gaat uit een of ander oostelijk van 's Hertogenbosch gelegen landbouwgebied.



Boeren in Nederland, geschiedenis van de landbouw 1500-2000
Jan Bieleman
Uitgeverij Boom
2008

p.77
hoewel zomergranen als haver en gerst nog lang van belang bleven. Hiervoor bleef een belangrijke afzet bestaan naar de sinds de 15de eeuw bloeiende brouwnijverheid.

p.180 – 181
Het noordelijke zeekleigebied 1650 -1800): Laatste decennia van de 18de eeuw.
Zo kon vooral het areaal haver aanzienlijk uitgebreid worden, een gewas dat het juist op dergelijke gescheurde gronden bijzonder goed deed en hoge opbrengsten gaf. Haver werd zo een zeer belangrijk product, dat in grote hoeveelheden naar Engeland werd uitgevoerd. Volgens de Staat van den landbouw uit 1818 was het haverareaal sinds de laatste decennia ven de 18de eeuw met de helft vermeerderd en maakte het aan het begin van de 19e eeuw 44% van het totale areaal granen uit.

Manhattan, Belgrade, Amsterdam, and Churchill
Bruce Gourley
Arcadia Publishing
2011

p.7
the growing of grains provided earthly sustenance for the early Dutch settlers





Nieuwe Oogst.nu
Agrarisch nieuws uit mijn regio
19-2-2011
2011

p.8
Lantmännen SW Seed in Emmeloord

[Voorheen was de locatie de huisvesting voor Geertsema Zaden. In 1985 werd het bedrijf overgenomen door het Zweedse handelshuis Weibull. „Het bedrijf wilde haar horizon verbreden en graag in Centraal-Europa bedrijven openen. Weibull kreeg uiteindelijk over heel Europa bedrijven.”
Later volgde een fusie met Svalöf. Na enkele naamswijzigingen heet het bedrijf officieel Lantmännen SW Seed.]

Malting process optimization of spelt (Triticum spelta L.) for the brewing process
Alicia Muñoz-Insa, Harald Selciano, Martin Zarnkow, Thomas Becker, Martina Gastl
2011

Abstract.
This project shows a new possibility to adopt the production of spelt beverages and further expands the market of alternative cereals.

1. Introduction
Although spelt is genetically close related to wheat, it has been demonstrated that there is a clear divergence between spelt and common wheat.

[Abstract.
Dit project toont nieuwe mogelijkheden om de productie van spelt dranken te optimaliseren en de markt voor alternatieve granen te verbreden.

1. Introductie
Hoewel spelt genetisch dicht bij tarwe ligt, is aangetoond dat er een duidelijk verschil is tussen spelt en tarwe.
De voedingswaarde van spelt is hoog, vergeleken met andere granen, en het bevat al de basis componenten die nodig zijn voor mensen zoals sachariden, proteinen, vetten, vitaminen en mineralen.]



Productschap Akkerbouw
Marktprijzen
2014

http://www.productschapakkerbouw.nl/teelt/marktprijzen/





RESEARCH ARTICLE
Mycotoxin profiling of 1000 beer samples with a special focus on craft beer
Jeroen Peters, Ruud van Dam, Ronald van Doorn, David Katerere, Franz Berthiller, Willem Haasnoot, Michel W. F. Nielen
2017

It is proposed that stricter maximum mycotoxin levels, or better specified levels, are applied for malts that are used for brewing high gravity beers.

Download complete article in PDF