Mout - Haver - Brouwhaver - Dutch brew - Brewing Oats

Oorkondenboek van Utrecht
Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301
Deel IV
Eerste stuk
1267 - 1283
Uitegeven door Dr. F. Ketner
’s Gravenhage
1954

1284

p.392
Betaling van tienden in mudden rogge en mudden melten van haver Groninger mate
‘in nahme van tienden ten eeuwigen tijden’

Les Gestes des Ducs de Brabant
par Jean de Klerk,
D'Anvers

De Brabantsche Yeesten of Rymkronyk van Braband
Volume 1 (Google eBoek)
Jan Van Boendale (Jan de Klerk van Antwerpen)
Jan Frans Willems, Jean Henri Bormans,
Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-arts de Belgique. Commission royale d'histoire
Hayez,
1839

1301

P.696
Keure de la ville de Malines.
Le 13 décembre 1301

p.697
Voert dat de vischmaerct, de soutmaerct, ende de havermaerct bliven de Machelne

(geen graanmarkt maar een havermarkt in 1301)

(The Brabantsche Yeesten (Brabantine Deeds), is a chronicle in coupled rhyme, about the history of the Brabantine ducal house in the period from ca. 600 to ca. 1350. This chronicle is divided in 5 parts, of which the first 4 describe the history of Brabant before the authors own lifetime, and the fifth is devoted to the 3 dukes contemporaneous with him: Jan I (d. 1294), Jan II (d. 1312), and Jan III (d. 1355). The no-1 version dates from ca. 1316, the 5th from 1347, and a 6th version may have been written around 1351, each one providing an updated version of the history of the duchy.

Duke Jan I declares in the year 1301 the oatmarket should stay, no other grains are mentioned)

Brouwerskeur Haarlem
Gemeentearchief Haarlem, Inv.I no.454, katern papier van 6 fol.
1501

(approximately 80% malted oats and 20% wheat malt in Dutch 'Hoppenbier')

'dat een yegelick brouwer hoppenbiers storten thien achtendeelen tarwemouts ende zesendertich achtendeele haverenmouts, ende des zoe mach elcke brouwer of brouster wandelen, indien zij willen, voor elck sack tarwenmouts twee sacken speltenmouts of sacken gertstenmouts, ende dat tot drie sacken tarwemouts toe ende nyet meer'

Die Chronyk van Hollandt, Zeelandt ende Vriesland
Divisiekroniek van
Cornelius Aurelius
1517

p.11r
Een artikel van Hollant.
Dat X capitel
Die forme ende ghedaente der mannen ende vrouwen van desen provincie is scoon, ende uutmutende boven andere nacien, ende tvolck is starck ende reisich van statuer ende lichaem; hoer dranck (wantter gheen wijngaert overvloedich en wast) is bier, dat is een confectie gemaect van mout, als haver, gherst, rogge ende tarwe tesamen wel ghesoden.





Den Nieuwen Herbarius
dat is dboeck vanden cruyden int welcke met groote neersticheyt bescreuen is..
Leonhart Fuchs
Isingrin,
1543

Van Havere. Cap. LXVII.
Havere heet in Grieks Bromus / ende in Latijn Avena.

Kruydtboeck Oft Beschryvinghe van allerleye ghewassen, kruyderen, hesteren, ende gheboomten
(Google eBoek)
Matthias De L'Obel
Christoffel Plantyn
1581

p.35
Mout wordt gemaekt van diverse graenen, als van Terwe, Gerste, Spelte ende Haver

Twee Sententien wt den name ende van wegen den hoogh-Moogenden
ende Edelen Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden gepronuncieert in 's Graven-Hage
d'eene op den 4 Dec. anno 1610,
ende d'andere den 3 Julij 1615,
(Google eBoek)
na de copye, gedruckt by Hillebrant Jacobsz
1615

Garsten-molt Haver-molt
de gemalen sullen werden om te verbrouwen, sal betaelt worden als van 't Molt

De pilaren, ende peerlen van Groningen. Tractaet, bethonende waer op de welvaert van die stadt is staende, ende waer door zy meest is geciert
(Google eBoek)
Bernhard Alting
by Samvel Pieman
1648

p.79
Over 't gemael, van weyte, ende weyten molt (tarwemout)
molt van gerste van haver

Placcaten, ordonnantien ende reglementen, op 't stuck vande lijf-tocht
(Google eBoek)
Dirck Graswinckel
Elseviers
1651

p.87
in hare Brousselen andere Granen te doene dan Gerste, Soucrion ende Havere

't Mout dat sy in 't brouwen verbesighen, van buyten onsen voorsz. Landen

Historie of Verhael van saken van staet en oorlogh,
In / ende ontrent de VEREENIGDE NEDERLANDEN,
Beginnende met den Jare 1630. en eyndigende met het begin van den Jare 1635.
Derde deel. (Google eBoek)
Lieuwe van Aitzema
I. Veely,
1658

p.90
die daer ghemalen sal werden om te verbrouwen
Maer de Brouwers niet minder als veerthien styvers van de gemelte Haver.

Placcaet Resolutie, Generale Ordonnantie,
Mitsgaders Ordre van Verpachtinge ende Procederen
van Stadt Groningen ende Ommelanden
(Google eBoek)
Huysman,
1661

p.84
wat aengelanght de Greynen ende Molt dat om te verbrouwen gemaelen sal worden
Ende van 't Haver-Molt elf stuyver

Rapporten Van Commissien
Gegeven
By de Ed: Mog: Heeren
Staten 's Landts van Utrecht
Aen
Eenige Heeren uyt het midden van haer Ed: Mo:
Vergaderinge
om met den Intendant Robert te spreken
en te handelen over de ge-eyste Brandschatting
van de wel-gemelte Lande
(Google eBoek)
1673

p.22
2000.Mudden Haver, tot volbrenginge van 't Accoort
het gemelte komen te voldoen

p.29
tot Nimwegen ofte tot Aernhem 2000.Malder Haver in specie, gelijck in het voorseyde Accoort

p.32
2000.Malder Haver
voor het jegenwoordige Accoort
Ende was onderteyckent.
Robert.
EYNDE.

Batavia Illustrata
ofte Hollandsche chronyk
Ofte Verhandelinge vanden Oorspronk, Voortgank, Zeden, Eere, Staat en Godtsdienst van Oud Batavien, Mitsgaders Van den Adel en Regeringe van Hollandt, Volume 1 (Google eBoek)
Ten deele uyt Wouter van Gouthoeven, en andere Schryvers, maar wel voornamelyk uyt een menigte van oude Schriften en Authentijque Stukken en Bewijsen,
Te samen gesteld door de heer
Simon van Leeuwen
In s Gravenhage
by Johan Vely, Johan Tongerloo ende Jasper Doll,
1685

p.195
want het Goudse bier plach in sodanige achtinge te zyn, dat in Vlaanderen noch in Zeland geen ander bier wierd gedronken, als de gene Dergoude wierd gebrouwen, het welk men Goudse keyte nomde

p.271
Het voornaamste onkruid onder het graan, is de wilde haver, en de gerst veraart in dezelve, en werd gelijk als graan

Bier van haver en gerst

The whole art of husbandry
John Mortimer
The Second Edition, Corrected.
Printed by J. H. for H. Mortlock,
1708

p.277 - 278
Oats
and being malted like Barley, they make a pretty sort of Drink, especially if mixed with other Malt, as they do in many places in Kent, where they commonly brew with one half Oat-malt, and the other half Barley-malt.

Den koophandel van Amsterdam
Naar alle gewesten des weerelds
by Andries van Damme, en Joannes Ratelband,
1714

p.188
Brouwhaver

De koophandel van Amsterdam, naar alle gewesten des weerelds
Volume 1
1724

p.188
Brouwhaver

De koophandel van Amsterdam naar alle gewesten des weerelds
bestaande in een verhandelinge van de waaren en koopmanschappen
eerst ontworpen door Jacques Lemoine de L'Espine
nu verm. door I. Le Long,
Volume 1
1727

p.298
Brouwhaver

Nederlandsche jaerboeken
inhoudende een verhael van de merkwaerdigste geschiedenissen, die voorgevallen zyn binnen den omtrek der Vereenigde Provintiën
Volume 1
by de Erven van F. Houttuyn,
1747

p.209
Brouwhaver

Opstel van het geene voor deezen wegens impositien en excysen aan den lande heeft moeten werden betaalt (Google eBoek)
Willem Coulon
Landschaps en Academiedrukker der Ed. Mog. Heeren Staaten van Frieslandt
Leeuwarden,
1748

brouw-rogge of garst
brouw-boekweyt
brouw-haver
brouw-spelte

Taalryk register der plaat- ofte figuurbeschryvingen der bloemdragende gewassen
Volume 1 (Google eBoek)
Johann Wilhelm Weinmann, Johannes Burmannus
Zach. Romberg,
1748

p.143
Haver-bier

De mouting daar van word omtrent gedaan als die van het Lucht-mout

Wat het brouwen betreft, dat geschied wederom byna gelyk als het ander bier, behalven dat dit veel langer en sterker koken moet, om de Haver zyne raauwheid te benemen.

Men nam in den beginne 30.scheepels van de beste Haver, en gemout zynde

Nederlandsche jaerboeken
inhoudende een verhael van de merkwaerdigste geschiedenissen:
die voorgevallen zyn binnen den omtrek der Vereenigde provintien, sedert het begin des jaers MDCCXLVII. 1.-23. deel; 1747-65,
Volume 1
(Google eBoek)
F. Houttuyn
1748

p.209
Brouwhaver

Nederlansdch gedenkboek
of
Europische mercurius,
(Google eBoek)
A. van Damme
1751

p.208
Tarwe het last ƒ3. Rogge en Spelt ƒ2. Gerst ƒ1:10. Mout ƒ2:10. Haver ƒ1. Boekweyt ƒ4.

Vollständiges Haußwirthschafftsbuch
(Google eBoek)
Julius Bernhard von Rohr
Gleditsch,
1751

p.1294 - 1295
Der Hafer weicht in einer Nacht,

De koophandel van Amsterdam
naar alle gewesten des werelds
Volume 1 (Google eBoek)
Jacques Le Moine de L'Espine, Isaäc le Long
P. Losel
1753

p.506 - 508
p.507 Prys (tabel)
Haver, by het Last.
Brouw-haver
Bruyne
Coningsberger
Dantziger
Ditmaarscher
Elbinger, gemeene
Eyder, gemeene
genaamt Poolsche
Gedroogde
Holsteinsche
Steursche
Swarte
Voeder haver, witte



A Dictionary Of The English Language
In Which The Words are Deduced from Their Originals,
And Illustrated in Their Different Significations By Examples from the Best Writers,
To Which Are Prefixed, A History of the Language, And An English Grammar
In Two Volumes, Volume 2 (Google eBoek)
Samuel Johnson
Knapton,
1756

OBD OBE
Oatmalt. n. f. [oat and malt.] Malt made of oats.
In Kent they brew with one half oatmalt, and the other half barleymalt.

Leeuwarder courant
10-06-1758
Uitgever: A. Ferwerda
Leeuwarden
1758

Brouwhaver





Leeuwarder courant
12-09-1761
Uitgever: A. Ferwerda
Leeuwarden
1761

Negotie nieuws.
HAVER Vriesche en Groninger Brouw





Nieuwe Nederlandsche jaerboeken
of Vervolg der merkwaerdigste geschiedenissen:
die voorgevallen zyn in de Vereenigde provincien, de generaliteits landen, en de volkplantingen van den staet. 1.-33. deel,
1766-98
Volume 2 (Google eBoek)
1773

p.1098
Haver Brouw
Haver Voer





Oeconomische Encyclopädie oder Allgemeines System der Land-, Haus- und Staats-Wirthschaft
in alphabetischer Ordnung, Volume 5 (Google eBoek)
Johann Georg Krünitz, Heinrich Gustav Flörke, Friedrich Jakob Floerke, Johann Wilhelm David Korth
Joachim Pauli,
1775

p.108
Der Haber, welcher an manchen Orten ebenfalls zum Bierbrauen gebraucht wird

Natuurlyke historie van Holland
derde deel
derde stuk
Joannes Francq van Berkhey
1776

p.1516
op eene dergelyke wyze spreekt men ook van andere Graanen, als by voorbeeld, Spelte, Haver, enz.: wanneer men zig van dezelven in 't brouwen bedient; welken dan den naam verkrygen van Haver- of Speltemout, enz. Het laatste is by de Amsterdamsche en Dordrechtsche Brouwers veel meer in gebruik, dan by die van Leyden en andere Hollandsche Steden.

Middelburgsche Courant
05/09/1778
p. 2/2
1778

Brouwhaver





Middelburgsche Courant
02/01/1779
p. 2/2
1779

Brouwhaver

Een drietal gekroonde prysverhandelingen over de vraage of het voor Friesland voordeeliger zy, den uitvoer van hooi te verbieden; of open te stellen.
Ypeij, Nicolaas
1781

p.119
onze beste Brouw-haver





Natuurlyke historie
of Uitvoerige beschryving der grasplanten.
Tweede deels, dertiende stuk. De grasplanten.
Auteur: Houttuyn, Martinus
Drukker/Uitgever: Houttuyn, Frans (erven)
Amsterdam,
1782

p.347
Proefneemingen in 't werk gesteld heeft met de Engelsche Witte Haver, die uitmuntend bevonden werdt, inzonderheid tot het brouwen van Bier, en beter dan Gerst.

Haver-Bier





Versuch eines Lehrbuchs der Fabrikwissenschaft
zum Gebrauch akademischer Vorlesungen
(Google eBoek)
Johann H. Jung
Grattenauer,
1785

p.119
Das weise Bier hat seinen Namen von der Farbe, denn es sieht fast wie weiser Wein aus; es wird gewöhnlich aus Waizen allein, zuweilen auch aus Hafer allein, zuweilen aus beiden zusammengemischt, bereitet.

Groninger courant
12-08-1788
Uitgever: C. Barlinckhoff; A.S. Hoitsema
Groningen
1788

zynde een Moltmakery

Garsten en Haveren Molt

Algemene konst- en letter-bode, voor meer- en min-geoeffenden: behelzende berigten uit de geleerde waereld, van alle landen.
1788

p.213
Brouwhaver

Ommelander courant
03-12-1790
Nummer: 97
Uitgever: Leonard Bolt; M. van Heyningen Bosch
Hoogkerk
1790

Brouwhaver

Ommelander courant
1792

Pryzen der Graanen op de Beurs van Amsteldam van den laatsten December 1792.

Voer Haver
Brouwhaver





Historische, geographische, genéalogische, kunst- en reisalmanach. Naar dien van Berlyn gevolgd   
Holtrop, Willem Amsterdam,
1794

p.58
welke ook ook wel Brouw-Haver genaamd wordt, en in deugd haares gelyken niet heeft

Den volmaekten brandewyn-stooker en distilateur
(Google eBoek)
by Ph. en P. Gimblet
1794

p.13
doch alles eerst tot Mout gebracht

Ommelander courant
17-03-1795
Leonard Bolt; M. van Heyningen Bosch
Hoogkerk
1795

de Brouwhaver is schaars





Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie
Vierten Bandes
Zweyte Abtheilung.
Google eBoek)
Friedrich Gottlob Leonhardi
Hemmerde & Schwetschke,
Halle,
1797

p.1137
Am meisten gewinnt man durch den schweren Brauhafer.

Waaren-Lexicon in zwölf Sprachen
(Google eBoek)
Philipp Andreas Nemnich
Müller,
1797

p.654
Oats. Hafer; black (schwarzer); feed (Pferdehafer);
Dutch brewing (Brauhafer).

p.996
Brew oats. Brauhafer;
Dutch brew oats.

Algemene konst- en letterbode
(Google eBoek)
Loosjes
1798

p.103
Pryzen der granen
Brouwhaver

Utrechtsche courant
10-07-1799
Uitgever De Leeuw & comp.
MARKTPRYSEN te ROTTERDAMS den 8 July
1799

Vriesse Brouwhaver
Zeeuwsche Brouwhaver





Afbeeldingen der artseny-gewassen
mit der zelver nederduitsche en latynsche beschryvingen
Deel 6 (Google eBoek)
Diederick Leonhard Oskamp
1800

p.48
Gewoone haver
Avena sativa

Tab.547

De grondbeginselen der algemeene geleerdheid, van alle konsten en wetenschappen, of de kennis van alle mogelijke dingen
(Google eBoek)
Jacob Cornelis Matthieu de Radermacher
1800

p.187
Haver, Brouwhaver

Bijdragen betrekkelijk den staat en de verbetering van het schoolwezen in het Bataafsch Gemeenebest
Leiden
Uitgever: D. Du Mortier en zoon
1802

p.24
Uit een mengsel van Gerst en Haver wordt het bier bereid; op dit mengsel wordt warm water gegoten, om hetzelve te doen uitdijen

Communications to the Board of Agriculture
on Subjects Relative to the Husbandry and Internal Improvement of the Country,
Volume 4 (Google eBoek)
Great Britain. Board of Agriculture
W. Bulmer & Company,
1805

p.457
A CATALOGUE of AGRICULTURAL SEEDS

Oats.
Early Essex.
Dutch brew.
Tartarian.
Poland.
Potatoe.
Flanders.
Caspian.
Black.

Magazijn van algemeen belang
(Google eBoek)
G. Roos,
1808

p.164 p.229
Marktprijzen der granen, op 't hoogst.
Vriesche Brouw Haver

Original-Beiträge zur eigentlichen Kenntniß von Holland
(Google eBoek)
Philipp Andreas Nemnich
Gotta,
1809

p.191
Hafer.
1) Holländische Sorten. Der Brauhafer muss wenigstens 80Pf. per Sack schwer seyn. Er fällt kurz und rund von Korn. Diese Sorte ist ganz ein inländisches Produkt, und kommt aus Groningen, West- und Ostfriesland...

General View of the Agriculture and Domestic Economy of North Wales
Containing the Counties of Anglesey, Caernarvon, Denbigh, Flint, Meirionydd, Montgomery (Google eBoek)
Walter Davies
Richard Phillips,
1810

p.513 - 514
A CATALOGUE of AGRICULTURAL SEEDS

Agricultural Surveys
Dorset (1812) (Google eBoek)
Great Britain. Board of Agriculture
1812

p.234
The sorts of oats in use are described by Mr. Bridge as follows: Black Poland, some potatoe oats, small Devonshire Dutch brew

Technologische handboek
of beschrijving van het gebruik, hetwelk de mensch van de voortbrengselen der natuur maakt
Tweede stukje (Google eBoek)
J. A. Uikens
bij Cornelis de Vries, Hend. van Munster en Johannes van der Hey
1813

p.74
zoodat de drie kiemtjes bij de garst, en het ééne bij de haver en tarwe nog geene bladkiemtjes zijn

p.78
naar der brouweren spreuk: Spoedig brouwen en langzaam mouten.






Rotterdamsche courant
14-06-1814
Nummer: 71
Uitgever: Benjamin Arrenberg
Rotterdam
1814

Friesche Brouw-Haver

Oorzaak, toedragt en afloop der procedure, gevoerd bij de regtbank van koophandel te Groningen, door Jan Gruno, koopman in granen, tegen Henderikus Balsters van Heuveln, commissionnair, ter levering van 28 lasten Vriesche brouwhaver volgens monster, ten doel hebbende: de wederlegging door Jan Gruno van eenige uitdrukkingen, door deskundigen in een daarin voorkomend rapport van expertise, ten onregte gebezigd (Google eBoek)
Jan Gruno
A. Hazelhoff,
1817

p.5 - 6
Op den 11en April 1817 kocht ik .... 28 lasten Vriesche Brouwhaver

om dat ik het plan had, om dezelve met eene zodanige partij, dien ik toen juist had liggen, naar London inteschepen

Vollständiges handbuch der neuesten erdbeschreibung
Volume 9 (Google eBoek)
Adam Christian Gaspari, Georg Hassel, Johann Guenther Friedrich Cannabich, Johann Christoph Friedrich Guts Muths, Friedrich August Ukert
Im Verlage des Geographischen instituts,
1820

p.520
Die Niederlande
Von Haver unterscheidet man Brauhafer, der zum Brauen und zur Bereitung der Grüsse gebraucht wird

Staat van den landbouw en der landhuishouding
in derzelver onderscheidene takken in de provincie Groningen
in den jare 1818
(Google eBoek)
Commissie van Landbouw (Groningen).
J. Oomkens
1821

p.49
Graansoorten in het bijzonder en derzelver hoeveelheden.





De Star
een tijdschrift
uitgegeven van wege de
permanente kommisie
der Maatschappij van Weldadigheid
volume 6 deel 1
Johannes van der Hey en Zoon.
1824

p.52
drie guldens de brouwhaver .. beste kwaliteit Groninger gewas

Etats-généraux des Pays-Bas
budgets et dépenses, et calculs à partir de l'année 1820 jusqu'en 1830,
Volume 5
1825

p.7
HAVER
Ten aanzien van deze graansoort dient te worden geobserveerd, dar de beursprijs berekend is naar zware of Brouwhaver

Handboek voor staatsmannen, kooplieden, fabrijkanten, trafijkanten, en manufakturiers, of statistiek tafereel, der nederlandsche nijverheid
(Google eBoek)
Jean Joseph De Cloet, Paulus van Griethuizen
Alter
1826

p.145
Voer- en Brouw-Haver

The Art of Brewing
(Google eBoek)
David Booth
Baldwin and Cradock
1829

p.35
We have never seen oats used in the brewery; although it is well ascertained that oatmalt formed one of the ingredients in the multifarious mixture called mum, which was a favorite vinous liquor among our ancestors.

A Dictionary Practical, Theoretical and Historical
of Commerce and Commercial Navigation (Google eBoek)
John Ramsay MacCulloch
Thomas Wardle,
1840

London
07 10 1833
1833

p.506
Oats,
Dutch brew and thick
Danish
Friesland brew and thick
Russian





Beschreibung des Königreichs Hannover
Volume 5 (Google eBoek)
Heinrich Daniel Andreas Sonne
Cotta,
1834

p.196
1826 erhielt der Getreidehandel nach England eine (vorübergehende) Lebhaftigkeit; gewöhnlich wird nur der schwere Brauhafer gesucht, den der Engländer nicht entbehren kann.

The Quarterly Journal Of Agriciture
Vol. IV.(Google eBoek)
December 1832-March 1834.
William Blackwood
Neill & Co. Old Fishmarket, Edinburgh,
1834

p.653 - 654
What are termed the 'Dutch Brew'

De vriend des vaderlands
een tijdschrift, toegewijd aan den Roem en de welvaart van Nederland
en in het bijzonder aan de hulpbehoeftigen in hetzelve
Volume 2 - 9 (Google eBoek)
Van der Hey
1835

p.802
27. dikke Brouwhaver, eene verscheidenheid van de witte haver (Avena sativa alba) door meer dikke en grootere korrels onderscheiden. Deze wordt hoofdzakelijk in de Prov. Groningen geteeld.

Selection of Reports and Papers of the House of Commons
Agriculture and corn trade
Volume 12 (Google eBoek)
1836

p.11
We have also had foreign oats from Groningen, a province in Holland, equal in value to home-grown oats. The Dutch brew oat, as they call it

Herbarium vivum
of verzameling van gedroogde voorbeelden van nuttige gewassen, vooral van dezulke of geteeld worden, en wier kennis voor landbouw, handel en fabrijken belangrijk is, met derzelver beschrijving:
Eerste deel (Google eBoek)
Johannes Everhardus Trappen
Loosjes
1839

p.640
dat het van Haver bereide bier voortreffelijk genoemd mag worden

Das Königreich Hannover statistisch beschrieben
zunächst in Beziehung auf Landwirthschaft
Gewerbe und Handel: Verhältnisse des Verkehrs im Königreiche Hannover und den Nachbarstaaten
Wissenschaft und Kunst, Volume 2 (Google eBoek)
Franz von Reden
Hahn,
1839

p.217
Hafer, (schweren Brauhafer)

Tijdschrift ter bevordering van Nijverheid
Volume 20 (Google eBoek)
Anthony Hendrik van der Boon Mesch
van Loosjes
1840

p.82
Haver.

worden nog eenige andere soorten van dit graan geteeld, zo als onder anderen

De zware Engelsche witte Haver, welke even als de dikke brouw-Haver tot Avena sativa behoort, overtreft alle andere soorten in zwaarte en grootte van korrels.

Maatschappij-belangen
Volume 6 (Google eBoek)
Verdam en van Hall
Nederlandse Maatschappij ter bevordering van Nijverheid.
1842

p.118
Ook de Haver deelde in de algemeene prijsverbetering, en zijn daarvan tegen het einde van het jaar belangrijke inkoopen ter verzending naar Engeland geschied, blijvende bij eenige behoefte van Haver onze dikke of brouw-Haver aldaar steeds gewild; wordende ook die soort niet van elders aangevoerd.

The Journal of the Royal Agricultural Society of England
VOLUME THE FIFTH.
PRACTICE WITH SCIENCE
(Google eBoek)
London:
John Murray, Albemarle Street,
1845

p.28 - 29
all the varieties of white oats are also grown with succes, of which the Dutch brew is considered the most productive.

Handbuch der technischen Materialwaarenkunde
oder Anleitung zur Kenntniß der Rohstoffe etc (Google eBoek)
Wenzel-Carl-Wolfgang Blumenbach
L. A. Hartleben,
1846

p.270
5) Hafer Avena sativa
Brauhafer

Almanak voor den Gelderschen, Overijsselschen en Drentschen landman, Volume 2 (Google eBoek)
Winand Carel Hugo Staring
W.E.J. Tjeenk Willink
1848

p.52 53 54
Lijst van alle gewassen
p.53
Brouwhaver

An historical account of the malt trade and laws
(Google eBoek)
William Ford (maltster.)
1849

p.175
one thing is certain, the quality of such ale is nether so fine in flavor, nor does it possess the preservative properties of ale brewed from all malt.

p.232
Statement of the Annual Average Price of Wheat, Barley, and Oats in England and Wales, from 1771 to 1842

p.233
Prices of Hops per Cwt., from 1790 to 1846

Landbouw scheikunde voor Belgie.
Bygift uitgeving van het landbouwkundig weekblad de akkerbouw
Gyselinck
1849

p.53
dikke brouw Haver

Traité de la Fabrication des Bières et de la Distillation des Grains
Volume 1 (Google eBoek)
G. Lacambre
1851

p.28
mais les avoines de bonne qualité dites Avoines de brasseur pèsent de 49 à 51 kilog. l'hectolitre.

Zierikzeesche Courant
11/01/1851
p. 2/2
1851

eene graanmachine

Brouwhaver

Kort overzigt
van het voornaamste, 't welk is voorgevallen
in de stad Groningen gedurende den jare
1851

p.34
medaille toegekend voor .. dikke brouwhaver

Almanak voor den landman in Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant
Volume 2 (Google eBoek)
Winand Carel Hugo Staring
Tjeenk Willink
1852

p.53
dikke brouw-haver

Neerlands Plantenschat of Landhuishoudkundige Flora
Van Hall,
1854

1 gewone Haver - Avena sativa - algemeen geteeld in de volgende verscheidenheden: witte voerhaver, in ligte en zware verdeeld, fijne Friesche haver, dikke of brouwhaver

Nieuwenhuis woordenboek van kunsten en wetenschappen
Volume 2 (Google eBoek)
G. Nieuwenhuis, Samuel Constant
1856

p.243 - 244
HAVER
Men teelt bij ons onder anderen de volgende verscheidenheden van de gewone H.: dikke of brouwhaver, die op hooge gronden vroeg, dikwijls reeds in Maart, uitgezaait wordt



Rotterdamsche courant
01-10-1860
Nummer: 234
Uitgever: Benjamin Arrenberg
Rotterdam
1860

Dikke Brouw Haver tot 10 c. verhooging verkocht.

The Farmer's Magazine
(Google eBoek)
Rogerson and Tuxford,
1861

p.464
FOREIGN GRAIN
OATS, Dutch, brew





Grondbeginselen der wetenschappelijke landhuishoudkunde
(Google eBoek)
Herman Christiaan Hall
E. Loosjes
1864

p.70
Van de gewone Haver (Avena sativa) kent men de dikke of brouwhaver, die het vroegst gezaaid wordt
in sommige soorten van bier en hier en daar in het brood mede aangewend

Algemeen verslag wegens den staat van den landbouw in het Koningrijk der Nederlanden, gedurende het jaar ... opgemaakt door eene commissie uit de Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij,
Volume 15 (Google eBoek)
Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij,
1866

p.147 - 164
Hoofdstuk II.
Granen en handelsgewassen.

Spelt
Tarwe
Rogge
Garst
Haver



Download complete chapter in PDF

Amtsblatt für Hannover: 1868
(Google eBoek)
Hannover (Provinz)
1868

p.124 198 364 583
Brauhafer

The Farmer's Magazine
(Google eBoek)
Rogerson and Tuxford
1871

p.279
Oats, Dutch, brewing

Amtsblatt für Hannover: 1873
(Google eBoek)
Provinz Hannover
1873

p.12
Sommergerste
Brauhafer
Buchweizen

Het Land van Aelst
23/05/1880
p. 3/4
1880

Brouwhaver





Het Land van Aelst
10/09/1882
p. 3/4
1882

Brouwhaver





Malt and malting, an historical, scientific, and practical treatise
H. Stopes
London,
Brewers journal office,
Eastcheap buildings, e.c.
1885

p.58
Oats
It is but little used in brewing, although it is easily and profitably malted
Beer made from oats is, however very pleasant to the palate

Now that the duty is removed from malt, oats can be malted with economy, and they deserve much more extended use.

Het Land van Aelst
10/10/1886
p. 4/4
1886

Brouwhaver

Den denderbode
11/01/1900
p. 4/4
1900

Brouwhaver





Journal of the Society of Chemical Industry
Includes list of members, 1882-1902 and proceedings of the annual meetings and various supplements.
Volume 20
1901

p.1008
Oats in the Manufacture of beer: Employment of -
E. Rüffer, Woeh, für Brau, 1901, 18, [32], 402.

The employment of oats in the brewing of beer dates from very early times: but this grain was generally used in connection with barley or wheat. Although beer made from oats alone has a very pleasant, sharp flavour, it presents great difficulties in clarification, or even never clears at all. The author gives a short survey of the history of brewing with oats from the middle ages down to the present time. Oats are used only in the malted state; the malting process requires great caution, since the coaches become warm very readily and quickly. Oat-malt grist is only suitable as an admixture to barley and wheat malt meshes; the highest proportion admissible without detriment to the clarification, is one-sixth of the total grain in the mash. The use of oats up to this extent favours aud stimulates the fermentation, and imparts to the beer a fine, vanilla-like flavour, whilst clarification requires only a very short time. Larger proportions of oats than the above spoil the clarification and have a very bad influence upon the stability of the beer; these effects are attributable to the presence of somewhat large proportions of soluble albuminoids. — J. F. B. Hops

Middelburgsche Courant
31/08/1903
p. 5/6
1903

De zware haver van den Dollart gaat meestal naar Engeland, waar men daarvan bier maakt, van daar de naam van brouwhaver

Den denderbode
12/07/1906
p. 4/4
1906

Brouwhaver

Den denderbode
24/02/1910
p. 4/4
1910

Brouwhaver

De Volksstem
03/08/1914
p. 5/6
1914

Brouwhaver

De Volksstem
01/08/1915
p. 2/4
1915

WO I
M. De Smet, brouwer:
'We brouwen met haver, bij gebrek aan gerst.'

Nederland: handboek der aardrijkskunde
Voorkant
R. Schuiling
De Erven J.J. Tijl,
1915

p.423
veel gerst wordt er gebruikt voor het brouwen van bier (Noord-Brabandsch gerstebier!) en als voeder voor runderen en varkens.
Ook van haver maakt men (haver)gort en bier; voor het laatste doel wordt de Groninger dikke haver (brouwhaver) gebruikt

Bijdragen en mededelingen
Volumes 31-33
Gelre, Vereeniging tot Beoefening van Geldersche Geschiedenis, Oudheidkunde, en Recht
1928

p.155
dat er haver voor het gruithuis gekocht werd om er mout van te maken. In 1395 b.v. werd 89 molder mout voor ruim 120 pond verkocht. Het was de mout voor het hoppenbier, waarvan de gruitmeesters den cijns beurden, zooals wij op blz. 150 meedeelden. In datzelfde jaar 1395 is er sprake van een paard, het zoogenaamde „gruetpeert", dat in het gruithuis in den rosmolen liep. Men „stiet" (maalde) er „de crude" (gruit) tot poeder. Ook leest men van aankoop van hars, dat waarschijnlijk diende om er de spongaten der vaten mee te dichten. De gruit leverde eene groote bate aan de stad, waarvan jaarlijks 100 pond aan den heer Van Voorst moest afgestaan worden 1).

Nieuwsblad van het Noorden
12-09-1935
Uitgever: Nieuwenhuis
Groningen
1935

werd bepaald, dat koren, tusschen Eems en Lauwers verbouwd, niet mocht worden uitgevoerd. Overtuigd van het belang, dat het Groninger bier van goede kwaliteit was, door export en accijns droeg het bier veel bij tot de welvaart der stad,

GRONINGEN eens de stad der bierbrouwers

Inquiry Into the History of Prices in Holland
Volume 1 - Pagina 5
Nicolaas Wilhelmus Posthumus
1946

p.5
Frisian barley
GRONINGEN AND OLDAMBT WINTER-BARLEY (GRONINGER EN OLDAMBTER WINTERGERST) 1681-1812 D In goldguilders.
BREW-OATS (BROUWHAVER) 1664-1812 D In goldguilders.

Woordenboek van de Brabantse dialecten II-2
P. H. Vos
Uitgeverij Van Gorcum
1979

'Hoewel in vroeger tijden ook andere graansoorten zoals rogge, haver, tarwe, spelt, mais en boekweit gebruikt werden, wordt de laatste tientallen jaren vrijwel alleen nog van gerst gebruik gemaakt'

De economische ontwikkeling van de landbouw in Groningen
Peter R. Priester
Nederlands Agronomisch-Historisch Instituut,
1991

p.316
Hoewel haver na bijna elk gewas kon worden geteeld en ook op vrijwel alle grondsoorten voorkwam, was de soort haver die men verbouwde wél afhankelijk van de grondsoort en plaats van de vruchtopvolging. Zo vereiste de dikke haver of brouwhaver een krachtige bodem en werd ze om die reden voornamelijk op kleigronden verbouwd, als eerste gewas in de vruchtopvolging na grasland of klaver. Brouwhaver werd vooral veel in het Oldambt verbouwd. Deze variëteit werd veel gevraagd voor export naar Engeland ten behoeve van bierbrouwerijen, havergortfabrieken en paardenhouders in dat land. De witte en zwarte voerhaver konden daarentegen op alle gronden en na verschillende gewassen worden geteeld. Deze variëteiten kwamen veel voor in Fivelingo, Hunsingo en de Veenkoloniën.
 
Ook gerst was een gewas waarin de Groningse landbouw in landelijk opzicht was gespecialiseerd. In de periode na 1850 nam de provincie bijna één derde van het Nederlandse areaal gerst voor haar rekening. Het areaal nam in de loop van de negentiende eeuw aanzienlijk toe. Werd in 1817-1821 8.500 ha verbouwd, in 1881-1885 bereikte de teelt een recordomvang van 16.000 ha, bijna een verdubbeling dus.





Malts and Malting
D.E. Briggs
Springer Science & Business Media,
1998

p.56
Oats

Brewers used to utilize the husky character of oats malts





Landschaftspolder
Gemeinde Bunde, Landkreis Leer
Hartmut Rebuschat
2002

Brauhafer

[Der Hafen am 'Preußischen Landschaftspolder Gatt' war von Anfang an ein wichtiger Wirtschaftsfaktor für Landschaftspolder. Es gab Schiffseigner unter den Landwirten. Handel Landschaftspolder wurde primär mit den Niederlanden und England betrieben, seltener mit Spanien. Aus den von dort eingeführten Walnüssen wurde Öl gepresst. Die Schiffe wurden mit den Hauptausfuhrartikeln Getreide, Brauhafer, Rapsöl, Raps- und Leinkuchen, Butter und Käse befrachtet. 1851 liefen 34 Schiffe ein.]

Geschiedenis van Holland
Deel 2
Uitgeverij Verloren,
2002

p.83
Zo werd haver, een veel geteeld gewas, in grote hoeveelheden voor de bierbereiding gebruikt
hoppenbier bijvoorbeeld ... 78% havermout.
Voor de bereiding van 'koyt', een andere biersoort ... ofwel 44% havermout.

Archebotanica uit 's Hertogenbosch
Milieuomstandigheden
H. van Haaster
Barkhuis
2008

p.68
Omdat in de 16e eeuw voornamelijk haver als brouwgraan werd gebruikt, nemen we aan dat het gaat om aankoop van gemoute haver gaat uit een of ander oostelijk van 's Hertogenbosch gelegen landbouwgebied.



Boeren in Nederland, geschiedenis van de landbouw 1500-2000
Jan Bieleman
Uitgeverij Boom
2008

p.77
hoewel zomergranen als haver en gerst nog lang van belang bleven. Hiervoor bleef een belangrijke afzet bestaan naar de sinds de 15de eeuw bloeiende brouwnijverheid.

p.180 – 181
Het noordelijke zeekleigebied 1650 -1800): Laatste decennia van de 18de eeuw.
Zo kon vooral het areaal haver aanzienlijk uitgebreid worden, een gewas dat het juist op dergelijke gescheurde gronden bijzonder goed deed en hoge opbrengsten gaf. Haver werd zo een zeer belangrijk product, dat in grote hoeveelheden naar Engeland werd uitgevoerd. Volgens de Staat van den landbouw uit 1818 was het haverareaal sinds de laatste decennia ven de 18de eeuw met de helft vermeerderd en maakte het aan het begin van de 19e eeuw 44% van het totale areaal granen uit.



Handbook of Brewing
Processes, Technology, Markets
Hans Michael Eßlinger
John Wiley & Sons,
2009

p.61
Oats are known for their high contents of protein, fat and β-glucan [192]. Moreover, oats exhibit significantly reduced hydrolytic activities in comparison to barley. Thus, malted oats from most contemporary varieties are only of little use for beer production. However, special oat types with a reduced β-glucan content (e.g. Duffy) are perfectly suited for brewing.