Sources Mol

De rekeningen van de landsheerlijke riviertollen in Gelderland 1394/1395
J.C. Westermann
Arnhem,
1939

1395

p.83 (Tielse tol, d.d. 18.4.1395): Claes Moll van Nymegen twe last byers 30 gr.

Bijdragen en Mededeelingen
Volume 13
Gelre, Vereeniging tot Beoefening van Geldersche Geschiedenis, Oudheidkunde, en Recht
1910

1519

p.140
Het beroemde Nymeegsche molbier dagteekent van later en komt in 1519 onder den naam geremol voor het eerst voor, doch dat kan ook te wijten zijn aan het ontbreken van vroegere rekeningen.

Antwerpse brouwers tijdens het ancien régime: documenten
Ivan Derycke

1537
1560

5/02/1560: Overeenkomst tussen de stad en de brouwers
Het College van Burgemeesters en Schepenen (CBS) meldt dat er geschillen zijn tussen de brouwers en de stad inzake allerlei belastingen en renten en ook inzake de uitvoering van de contracten tussen wijlen Gilbert van Schoonbeke en de brouwers. Er komt een nieuwe overeenkomst en deze impliceert o.m. dat tegen halfmaart nakomend zij zullen verplicht worden “... te verhuysen ende ruymen vuyten huysingen ende brouweryen die zij alnoch tegenwoordel. bewoonen ende gebruycken ende die der stadt vry en[de] ledich daer tegen maecken ende laten, ten ware zij die oft eenige van dyen anders. vander stadt huerden cochten oft gecreghen.” (in de marge staat dat de brouwers moeten verhuizen tenzij ze van de stad kopen of huren). Brouwerijen binnen de stad, hetzij diegene die eigenaar zijn, hetzij diegene die huren, genieten van de voordelen van dit contract. Volgen de bepalingen:

12° Men moet de ordonnantie op de bieren van 1537 onderhouden, vooral art. 9 waardoor zonder toelating van de brouwers geen bieren van brouwers die 3 mijl of verder buiten de stad actief zijn zomaar verkocht kunnen worden in de stad.
13° Uitzondering hierop zijn de bieren van Leeuwen, Hoegaarden en Nijmweghen die op basis van de ordonnantie van 1537 wel vrij binnen mogen.

G. van Hasselt's Arnhemsche oudheden
Volume 4
J.H. Moeleman Jr.,
1804

1548

p.23-24
Heeft Wilhem Vyscher getuycht ind gesacht, dat hy op ten Praest, daer to deser tyt Geryt Troest woent in die Cloesche vehede ongeveerlich XXX Jaeren, by tyden zelman van der Wall int Arnt van der Wall, die zyne Herschappen weren, die een nementlick Zelman een Burgermeister tot Zutphen, die andere tot Steenre woenasstich, ende heeft geseyt dat Gysbert van Mekeren ind die van der Wall die Heerlichheyt op ten Praest te gelick onverscheiden gebruickt ind gehad hebben, ind als hy Byer na die Nymegesche arth brouwede, dat die Tappers van Arnhem van hem kossten int tapten, wolden hem die Heeren van Arnhem datselve nyet gunnen, ind hebben hem daerom, als hy in die Stadt gekomen, besath, der meynonge dat zy hem zyn neeronge benemen wolden ind also ten lasten verdreven, soe heeft hy syn Herschappe voirg. aengeraepen ind besocht, die hem myt sampt Mekeren als onverscheiden Heren van der Praest vur den Heren van Arnhem verdedyngt, dat hy uytter der besaete gekomen, ind heeft vortaen gebrouwen ind zyn neronge gehad ind gebruikt onbespiert.
Dat selve woe Oert ind Wilhem Vysscher myt opgerichten Vigeren gestaests Eedts lyfflick Gade then Hilligen geswaeren.
Actum opten iii. dach Decembris Anno xvc xlviii.

Resolutioen van den generael middelen, gedaen by Bannerheren, Ridderschappen vnd Steden des Furstenthumbs Gelre vnd Graeffschaps Zutphen
(Google eBoek)
by Berendt Petersz
1578

Vanden dicken dobbel Bier offte Moll





XIV. BOEKEN van de Geldersse geschiedenissen
Johannes Isacius Pontanus, Arend van Slichtenhorst
Arnhem
by Iacob van Biesen,
1654

p.37
De burghers zijn nu doorgaens den koophandel, ende in ’t byzonders de brouwery van bruyn en ook wit bier, by haer Mol geheeten, zeer toe-gedaen, hebbende een zuyverende en afzettende kraght, ’t welk sy door de drie Vierdeelen van Nymegen, Zutven, de Velouw, als mede in Cleefs-land, met hele lasten en scheepen van dagh tot dagh vertieren en af-zenden.

Martini Schoockii Liber de cervisia
Martinus Schoock
typis Francisci Bronchorstii, civit. Groning. ordin. typogr.,
1661

Cap. XXVI. De cervisiis Belgicis, nominatim Goudanis, Delphensibus, Rotterodamensibus, Bredanis, & Harlemensibus: Groningenensi Clunia, Noviomagensi Mollia

p.272
Quod ad Noviomagum, ibi Mollia

Adriaen & Melchior Mels
Dordrecht
1660 - 1696

Nimweeghse Mol

Wert van blanck gerste mout, sonder
ietwes anders, gebrouwen.
Tot ijder ton mol, Neemt 50lb gersten
mout, oock wel maar 39 en 40 lb.
Hoppert koockt 3/4 úúrs of 1 úúr, onder
den hoppert, neemtme soo veel hop, als ontrent
in een agtendeel, daermen kooren mede meet gaat,
het mout daer men mol van brouwt, moet hart
gedroogt weesen.
Van de mol werden maar 2 Roersels gedaen,
het eerste roersel wert opde backen gepompt tot
dat het 2e heet is, dan laat men het Eerste Roersel
inde ketel pompen, tot op 15 a 16 ton naar die
me’n op den back moet houden, tot dat het 1e
en 2e roersel cort is,: het Eerste roersel, of
hoppert, moet 1 uur of 3/4 úúrs koocken, daer
onder 1 agtendeel hop, kort sijnde moet men
het inde klaar kuijp lossen, gelost sijnde, soo
pompt men het Nabier of 2e roersel inde ketel,
laat dat maar even koocken, ofte deurbreecken
(Nota onder t’ Nabier, doet men geen hop.) lost
het dan onder den hoppert, in de klaar kuijp, en
laat dat heel rins omgaan. ’t Moet wel 1 uurs
of 10 staen, dog des soomers soo rins niet, als
des winters. (Nota des winters laat ment soo
rins werden, als men het can crijgen.) rijns
sijnde, pompt het opde backen, laat het daer
op heel koudt werden, set dan het gijl daer
mede. (Nota het gijl wert op de manier van
soet bier geset.)
Het 2e Roersel ofte Naebier, uijt de
ketel gelost sijnde, soo pompt, de 15 a 16 ton
die gij vanden hoppert opde backen gehouden
hebt, in de ketel, doet daar geen hop in, en
laat dat op 5 ton heel langhsaam
verkoocken, totdat het soo dick als stroop is,
en bewaart dit, tot 1/2 úúr te voren, eer gij
aant’ vaten gaat, laat dan het dicke bier,
als stroop bij schieten, en vaat 1/2 úúr daer
naar.

Ste.

Nota het dicke stroopagtige bier koockt
somtijts wel 2 dagen, hoe sagter en lanck-
samer het koockt, hoe beter.
Den derdendagh wert de mol gevaet.
Voor 1 Ton mol wert 5 gl. betaalt.
Het eerste roersel moet 2/3 van het Natdat
men van doen heeft, groot wesen, en het 2e
1/3.
Nota men moet Hoppert, en Nabier inde
klaar-kuip lossen, en moet inde klaarkuijp
staan een úúr of 10, tot dat het wat omgegaanis.
En geoordeelt wert blanck genoech te sijn
wert die opde backe gepompt, en het gijl
mede geset, t’moet een sterck gijl wesen,
eer men vaat.
Nota men moet het opde backen heel
coudt laten worden

[Ongedateerd en in de verleden tijd gesteld, de andere recepten waren voorzien van datering en in tegenwoordige tijd.

Undated and in the past tense, the other recipes were dated and in present tense.

f ]

A description of the king's royal palace and gardens at Loo:
together with a short account of Holland, in which there are some observations relating to their diseases
(Google eBoek)
Walter Harris
Printed by K. Roberts and sold by T. Nutt
1699

p.34
Their Nimmeguen Moll
is a sort of Oat-Ale





Oprechte Haerlemsche courant
15-04-1700
Uitgever: Abraham Casteleyn
Haerlem
1700

Tot Rotterdam in de Brouwery van de Romeyn naest de Brouwery van d'Orange-Boom by de Delftse Poort is te bekomen Mol, ruym soo goet, als die van Nimwegen, en 10 Stuyvers per Ton onder die van Nimwegen in Prijs; Oot Eel van gelijke Prijs,

Bedenkingen op de werken van Steph. Blancaert en Aegidius Daalmans, waar in betoond word de onsekerheden hunner stellingen (Google eBoek)
Salomon van Rusting
Joh. Strander
1702

p.67
Mol, Scharbier, kuid, Scheepsbier dat na Groenland en weder hier gevoerd is,… ander Nimweegs bier...





De kinderpokken en maselen na haren aard, oorzaken, kenteekenen, voorteekenen, en genesinge beschreven
 (Google eBoek)
Jon Baggaart
Nic. ten Hoorn
1710

p.43
...gelijk Mol vers getapt,…





Beschryvinge van de volk-plantinge Zuriname
(Google eBoek)
J. D. Herlein
Meindertinjema,
1718

p.244
Sware Mom, in Pijpen, voor de Tappers.
Serfster Bier.
Wit en bruin Bitter-bier.
Nimweegze Mol.
Loenders en Luiks Bieren, in Pijpen.

Journal of Our Journey
Edward Southwell
1723

This place is famous for Moll which is a white Beer, and the only tolerable Malt drink made in the Provinces.

Dictionnaire universel de commerce
Tome premier.
Jacques Savary des Brulons
Amsterdam,
Jansons a Waesberge,
1726

p.362
Espece de biére très foible. En Flandre & en Hollande, on l'appelle de la Molle. Voyez Biere

's Gravenhaegse courant
21-05-1728
Uitgever: Anthoni Pauw
's-Gravenhage
1728

Mol en Rotterdammer Bier

Kabinet van Nederlandsche en Kleefsche outheden
(Google eBoek)
Mattheus Brouërius Van Nidek, Isaac Le Long, Abraham Rademaker
Willem Barents
1733

p.259
een seeker welbekendt Bier, Mol genoemt, naar alle omleggende Provintien en Plaatsen verzonden; voornamentlyk in het Somer Saysoen, om dat dese drank sterk verkoelt.

Amsterdamse courant
20-08-1735
Nummer: 100
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1735

Te koop binnen Nymegen
MOL-BROUWERY

Amsterdamse courant
08-09-1739
Nummer: 108
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1739

de ouds vermaerde en uytmuntende Mol-Brouwery van Peters,
Nymegen

Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden
Derde deel
Vervattende de Beschryving der Provincie Gelderland
Isaak Tirion,
1741

p.214-215
De Stad is vermaart, door haare Brouweryen van zeker wit Bier, Mol geheeten (10), ’t welk men eene verkoelende, afzettende en zuiverende kragt toeschyft. Versch gebruikt, is het geene onsmaakelyke drank. De Nymeegsche Mol wordt niet alleen dagelyks door Gelderland en Kleefsland; maar zelfs tot in Holland toe verzonden. Ver kan zy niet vervoerd worden, om dat zy haast haare verschheid en smaak verliest.

(10)
Belagchelyk is de naamsoorspronk van dit Bier, door M. Schookius uitgevonden: ‘Het wordt’, zegt hy (De Cervisia, Cap. XXVI. p.272.) ‘Mol genoemd, omdat het, wat teveel gebruikt, de Drinkers zo blind als Mollen maakt.’

Brouwkunde
(Google eBoek)
Wouter van Lis
Losel,
1745

p.21
Mol, is een soort van bier, met weinig of geen Hop opgevult




p.93
Mol, zoo dit Bier van Gersten Mout, zonder eenig byvoegsel wordt gebrouwen, is 't het eenvoudigste van alle soorten van Bier.




p.94
Daarenboven krygtze een' aangenamen zoeten smaak

De vlugtende banqueroetier
of De geweese timmermans jonge op een pad, zynde het korte levens-bedryf met derzelver snode bedriegeryen van die in Noord-Holland alom-bekenden. Pieter Pergerrits, geweesene brouwer in de brouwery de Spaad, tot Purmerent
by Jan Wigmans
te bekomen t'Amsterdam
1746

p.19
Sullen wy tot afspoeling niet een glaasje Bier gebruiken; want Mol zullen zy hier, bedenkelijk niet hebben; en ik ben onder het rooken nog al dorstig geworden.

De volmaakte hollandsche keuken-meid
1746

'En hoe men Mol en vers bier goed kan houden'

Amsterdamse courant
15-06-1747
Nummer: 71
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1747

Mol, Bier, Koffy en Thee water voor een heele civiele prys.





Dictionnaire universel de commerce
contenant tout ce qui concerne le commerce qui se fait dans les quatre parties du monde (Google eBoek)
Jacques Savay des Brulons, Philemon-Louis Savay
Veuve Estienne et Fils,
1748

p.578
BLANQUETTE.
Espece de biére très foible. En Flandre & en Hollande, on l'appelle de la Molle. Voyez Biere

Amsterdamse courant
15-06-1748
Nummer: 72
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1748

Op de Overtoomseweg, eeven voorby de Jurisdictiepael, in NIEUW ROOZENDAEL, zynde een zeer plaisierige Plaets met een vermakelyde Tuyn, leggende aen wederzyden een Warmoester-Tuyn, zyn uitzigt hebbende op de landeryen, voorzien van een Kolfbaen en Troktafel, verkoopt men roode en witte Wyn de Fles 6 a 8 ft Bottelbier, Mol, Bier, Koffy en Theewater; alles voor heel civiele prys.

Resolutien van Holland, Deel 2 (Google eBoek)
1748

p.733
1748 9 Augusty.
Van een Tonne Bier, gelijk Mol te Nymegen gebrouwen, Arnhem, in Zeeland en binnen Breda




Resolutien van Holland
(Google eBoek)
1750

p.284
en dus Bier en Mol verkoopen,
zy voorgaven geen Bier nog Mol te zullen of willen verkoopen;



Nederlandsche jaerboeken, inhoudende een verhael van de merkwaerdigste geschiedenissen, die voorgevallen zyn binnen den omtrek der Vereenigde Provintiën, sederd het begin van 't jaer ...
Volume 1 (Google eBoek)
by de Erven van F. Houttuyn,
1750

p.96
Van Uitheemsche en Overzeesche Bieren en Mol,





Verhandelingen
(Google eBoek)
Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, Joannes Florentius Martinet
1755

p.321
dun Bier, Mol, Gerstenwater met Citroensap

Amsterdamse courant
07-05-1763
Nummer: 55
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1763

Bier en Mol-Brouwery
W. Star, 't Gekroonde Hoefyzer, en de Hengst
staande tot Weesp

Nieuwe Nederlandsche jaerboeken, of Vervolg der merkwaerdigste geschiedenissen:
die voorgevallen zyn in de Vereenigde provincien, de generaliteits landen, en de volkplantingen van den staet. 1.-33. deel, 1766-98, Volume 2 (Google eBoek)
Nederlandsche jaerboeken
1766

p.960
Holland Dordrecht …van den 1 van Slagtmaend des jaers 1636,...
p.966
XXIV …ten waare Mol, of vreemde Bieren…

Neues Hamburgisches Magazin
oder gesammelte Schriften
Neunzehntes Stuck
Hamburg und Leipzig
beij Adam Heinrich Hollens Wittwe,
1768

p.261
Niemweger Weissbier (Mol)

Kort verhaal, der Nederlantsche geschiedenissen
Deel 3 (Google eBoek)
Hermannus Meijer
A. Groenewolt [and] N. Veenkamp [booksellers],
1769

p.213- 215
Van 't Jaar 1740. tot aan 1749.
De Staten van het Lantgedeelte van Nimegen, stierden 2 schepen af, met eene groote menigte Mol, Bier, Beschuit, Erreten, Grutten, Mostert, Ossen en Lammeren.

Dictionnaire portatif de commerce: contenant la connoissance des marchandises de tous les pays, ou les principaux & nouveaux articles, concernans le commerce & l'economie; les arts, les manufactures, les fabriques, la minéralogie, les drogues, les plantes, les pierres précieuses, &c. &c (Google eBoek)
Société typographique,
1770

p.245
La biere composée d'orge est la meillure de toutes. Sa légéreté la rent apéritive, elle subtilise les humeurs & dilate les obstructions. La plus simple & la meilleure est le mol, sorte de biere dans laquelle on ne fait entrer que de la dréche d'or sans houblon, ou au moins avec tres-peu de houblon.

Middelburgsche Courant
01/06/1771
p. 2/2
1771

Coenraad van der Krap, Biersteker
Wit Bier, uit Brouwery 't Gekroonde Hart, alsmede WIT BREDAAS Bier en Nimmischse MOL

Jaarboeken van het koningrijk der Nederlanden
Deel 2 (Google eBoek)
Martinus Stuart
E. Maaskamp
1773

p.1204
Van de Bieren en Mol, welke binnen Onze Provincie van Zeeland, zoo in de Steden, als ten platten Lande gebrouwen





Nieuw en volkomen woordenboek van konsten en weetenschappen
bevattende alle de takken der nuttige kennis
Alles verzameld uit de beste schryvers in alle taalen
en met een ménigte van nieuwe artykelen vermeerdert
Volume 7 (Google eBoek)
Egbert Buys
S.J. Baalde
1775

p.459
MOL, een Soort van Wit Bier

Bundel van onuitgegeven stukken
dienende ter opheldering der vaderlandsche historie en regeeringsform en voornaamelijk der historie van de Unie van Utrecht
Volumes 1-2 (Google eBoek)
Laurens Pieter Van de Spiegel
Jacobus Huysman
1780

p.296
1579. 6 Maart.
Stadt van Nymeghen tweederley bieren gebrouwen worden, dat van een gemeyn bier genaemt Jueckstert
Dat ander bier genaempt Moll

Amsterdamse courant
01-02-1781
Nummer: 14
Uitgever: Otto Barentsz Smient
Amsterdam
1781

Bier en Mol Brouwerij
Den Eenhoorn, Nijmegen

Oprechte Haerlemsche courant
15-05-1784
Nummer: 59
Uitgever: Abraham Casteleyn
Haerlem
1784

BIER- en MOL BROUWERY, de PASSER en VALK

Oekonomische encyklopädie
oder Allgemeines system der staats- stadt- haus- und landwirthschaft, in alphabetischer ordnung
Volume 5 (Google eBoek)
Johann Georg Krünitz, Friedrich Jakob Floerken, Heinrich Gustav Flörke, Johann Wilhelm David Korth, Carl Otto Hoffmann, Ludwig Kossarski
J. Pauli
1784

p.30
Niemäger oder Nimwegisches Weissbier, im Herzogtum Geldern, Moll genannt, wird sehr häufig durch ganz Holland getrunken.

Kronijk van Arnhem
(Google eBoek)
Gerard van Hasselt
Troest
1790

p.192
iiij m viij c ixxx thonnen Nymeechs biers, compt omtrent xj thonnen 's daechs



Rotterdamse courant
26-01-1799
Nummer: 12
Uitgever: Jan Abraham en Jacobus Casteleyn
Rotterdam
1799

BIER- en MOL-BROUWERY, genaamt DE EENDRAGT
liggende binnen de Stad Weesp, op de Hoogstraat, aan de Rivier de Vegt

Huishoudkundig handboek voor den stedeling en landman
of Chomel, Huishoudelijk woordenboek verkort.
In vier deelen
Eerste deel.
bij Johannes Allart,
1800

p.80
Onder die geenen welke niet kunnen duuren, maar versch gebruikt moeten worden, behoord de Wip, de Mol, het zoogenaamde Wit-Bier enz. Daar in tegendeel het Princesse-Bier, Amseldamsch Wit-Bier en eenige anderen van deeze klasse, zeer duurzaam zijn, en zoo wel op fust, als afgetapt naar de verste Gewesten kunnen verzonden worden

Beyträge zur Geschichte der Erfindungen
Volume 5
Johann Beckmann
Im Verlage P.G. Kummer,
1805

p.226
Inzwischen wird Honig auch noch jezt zu manchen Bieren gebraucht, z.B. zu dem, was zu Nimwegen gebrauet, unt weit verfahren wird, unter dem Namen Moll

Nederduitsch taalkundig woordenboek
(Google eBoek)
Pieter Weiland
Johannes Allart
1807

p.136
Mol





Original-Beiträge zur eigentlichen Kenntniß von Holland
(Google eBoek)
Philipp Andreas Nemnich
Gotta,
1809

p.153 - 154
In Nimwegen, wird noch sparsam ein weises, stark fühlendes Bier gebraut, das sonst unter dem Namen Mol sehr berühmt war. Man muss es frisch trinken; zu etwas entfernten Versendungen ist es nicht tauglich.

Technologische handboek
of beschrijving van het gebruik, hetwelk de mensch van de voortbrengselen der natuur maakt
Tweede stukje (Google eBoek)
J. A. Uikens
bij Cornelis de Vries, Hend. van Munster en Johannes van der Hey
1813

p.71
Nijmegen was vermaard door zijne brouwerijen van wit bier, mol geheten

A History of Inventions and Discoveries
Second edition
Volume 4
Johann Beckmann,
translated from German by William Johnston
Walker,
London
1814

p.339
However, even at present, honey is used for many kinds of beer; such for example as that brewed in Nimeguen, which has an extensive sale under the name of moll

Natuur- en huishoudkundig handboek
(Google eBoek)
Maatschappij tot nut van 't algemeen
Cornelis Stant
bij C. de Vries, Hendrik van Munster en Johannes van der Heij,
1814

p.189
bij ons onder de naam van Mol bekend

Deventer en dubbeld Deventer Bier

Statistieke beschrijving van Gelderland
(Google eBoek)
Nederland. Commissie van landbouw in Gelderland
Nijhoff
1826

p.441
Nijmeegsche witte bier of mol eene oude vermaardheid heeft





Vollständige Braukunde
oder wissenschaftlich-praktische Darstellung der Bierbrauerei in ihrem ganzen Umfange und nach den neuesten Verbesserungen
mit Angabe der Verfahrungsarten aller Länder, und besonderer Rüksicht auf die bairischen, belgischen und englischen Biere
nebst Beschreibung der Einrichtung der Brauhäuser, der Braugeräthe und Werkzeuge (Google eBoek)
Johann C. Leuchs
Leuchs,
1831

p.354 - 355
Geldernsches Weissbier.





Herinneringen uit Japan
Volume 1 (Google eBoek)
Hendrik Doeff
Bij de erven F. Bohn
1833

p.185
Mol






Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden
Deel 8
Abraham Jacob van der Aa
1846

p.216
Voorheen had men er een groot aantal (men meent 72) bier- en mol-brouwerijen, door welke laatste de stad vooral vermaard was, terwijl de bieren en de mol wijd en zijd verzonden, hetwelk aan de stad en scheepvaart aanzienlijke voordeelen opleverde, doch deze zijn zeer verminderd, schoon zij nu weder beginnen te herleven.

Traité théorique et pratique de la fabrication de la bière
Volume 1 (Google eBoek)
F. Rohart
Librairie agricole de la Maison Rustique,
1848

p.7
Le moll ou blanquette, préparé par les Hollandais et les Flamands

Groot plakkaatboek
's lands van Utrecht
aangevuld en vervolgd tot het jaar 1810, Volume 2 (Google eBoek)
Mr.Johan van de Water
Mr.CW.Moorbes
Dr.P.J.Vermeulen
Johan van de Water
Kemink
1860

p.647
Mol (uitgenomen alleen de Mol)





Das Bier als deutsches Nationalgetränk und seine Wirkungen
C. H. F. Hartmann
1864

p.65-66
ein sehr beliebtes Weißbier in Belgien und an der französischen Grenze, was vorzüglich in Nimwegen bereitet wird führt den Namen Moll.

Het Oud-Hollandsch huisgezin der zeventiende eeuw
(Google eBoek)
Gilles Dionysius Jacobus Schotel, Charles Rochussen, David Van der Kellen
A. G. Kruseman,
1867

p.329
nijmeegsche mol en bier

Allgemeine deutsche Real-Encyklopädie für die gebildeten Stände.
Conversations-Lexicon
Elfte, verbesserte und vermehrte Auflage
Leipzig: Brockhaus.
1867

p.813
Nimwegen, Nymwegen oder Nijmwegen (franz. Nimeque; bei den Römern Novio-magus

und Speditionshandel treiben , berühmtes Weißbier ( Mol ) brauen sowie Blechwaaren

Albrecht Hallers Tagebücher seiner Reisen nach Deutschland, Holland und England, 1723-1727
Albrecht von Haller, Erich Hintzsche
Hausmann AG.,
1948

p.35
Auf einem kleinen Hügel mitten in Leyden ist ein weiter alter runder Thurm, von dem die Statt ihren Ursprung und Nahmen Lugdun genommen haben soll. In dem inwendigen Raume ist ein Irrgarten mit einer Lauberhütte, worin man das neue angenehm säuerliche Bier (Niemeger Moll) zu genießen pflegt. Unten im Hofe sind etliche Paare Pfauen, worunter die ganz weißen vor seltsam gehalten werden.

Leeuwarder courant
30-08-1965
Uitgever: Stichting Leeuwarder courant 1947
Leeuwarden
1965

Volmaakt in de keuken

'en hoe men mol en vers bier des zomers goed kan houden (mol is een verouderd soort wit bier)'

Arbeid en levensstandaard in Nijmegen omstreeks de reductie (1550-1600).
Volume 3 van Gelderse historische reeks
P. H. M. G. Offermans
De Walburg Pers
Gedigitaliseerd 28 april 2011
1972

De bierhandel op Antwerpen. De Nijmeegse mol was een gewild produkt, ook in Antwerpen. Des te spijtiger was het dat het bier in deze stad niet gelijkgesteld werd met andere Hanzische bieren, maar gold als een inheems produkt, waardoor de maximum prijs per ton in 1558 gesteld was op 40br.st.
Vanaf 1553 tot 1568 streden Nijmegen en Antwerpen over deze kwestie, waarbij de syndicus van de Duitse Hanze Dr. Suderman als bemiddelaar optrad.

Geschiedenis van Noviomagus Nijmegen
Guus Pikkemaat
1988

p.152
Een ander voortreffelijk middel om zich van pest te vrijwaren zag Van Diemerbroeck in het dagelijks drinken van enige pinten Nijmeegs 'molbier', terwijl hij zijn neerslachtigheid over alle aanschouwde ellende te lijf ging met krachtige teugen witte wijn.

Jaarboek Numaga
Gewijd aan heden en verleden van Nijmegen en omgeving
ISSN 0927-4626, vol. 41
Een verloren gewaand bierrecept herontdekt. De bereidingswijze van de Nijmeegse mol
Rudolf Nunes Ferro
1994

p.43-52

In het kielzog van moderne markten:
handel en scheepvaart op de Rijn, Waal en IJssel, ca. 1360-1560
Job Weststrate
Uitgeverij Verloren,
2008

1543

p.50 p.51
Mol Hanze Antwerpen

Van Mol tot Raaf
Bier in het Rijk van Nijmegen
Uitgeverij Vantilt
Twan Dohmen
2015

Nijmeegse mol, het oudst bekende stadsbier, was eeuwenlang een volksdrank. Tientallen brouwers in de benedenstad maakten dit witbier. Maar ook buiten de stad werd volop gebrouwen: Bergzicht uit Heumen werd zelfs de grootste brouwerij van Gelderland. Tot in Hongkong en Indonesië vond hun Nieuw Licht gretig aftrek. Daarna werd het stil. Tot vele jaren later De Raaf de eerste echte microbrouwerij van ons land werd. Het begin van een revival, want bier van eigen bodem is razend populair.