Sources Ael, Aal, Eel

Bronnen tot de geschiedenis van den handel met Engeland, Schotland en Ierland 1150-1585

1316

p.161
cent tonneaus de goudale

Hollands rijkdom
behelzende den oorsprong van den koophandel, en van de magt van dezen staat; de toeneemende vermeerdering van deszelfs koophandel en scheepvaart; de oorzaaken, welke tot derzelver aanwas medegewerkt hebben; die, welke tegenwoordig tot derzelver verval strekken; mitsgaders de middelen, welke dezelven wederom zouden kunnen opbeuren, en tot hunnen voorigen bloei brengen.
Volume 1 (Google eBoek)
Jacques Accarias de Sérionne
Luzac en van Damme,
1780

1322

p.103
Bijlaage. Q. 2. l.
Grute Tordrecht, ende boete upten ghenen, die vreemt bier tappen.
16. Mei 1322.
Item soe wat man die ael brouwet binnen Dordrecht

Bronnen voor de economische geschiedenis van het Beneden-Maasgebied
Eerste deel: 1104-1399
Dr. J.F. Niermeyer
Martinus Nijhoff,
1968

1323
p.116 - 117
Stadskeur van Dordrecht op de brouwerij

[2.] So wat man, die bier brouwet binnen Dordrecht
[3.] So wat man, die ael brouwet binnen Dordrecht

De oudste rechten der stad Dordrecht
en van het Baluwschap van Zuidholland
Uitgegeven door Mr. J. A. Fruin
Eerste deel
's Gravenhage
Martinus Nijhoff
1882

1401

Oudste keuren van Dordrecht.
Keurboek van 1401.

p.38
115. Dit zijn de kueren van bier
116. Van hoppenbier.
Item so wie binnen Dordrecht hoppenbier of ael brouwen wil,

Kruydtboeck Oft Beschryvinghe van allerleye ghewassen, kruyderen, hesteren, ende gheboomten
Matthias De L'Obel
Christoffel Plantyn,
1581

p.35
Enghelschen Ael.

Om te maecken tbeste Enghelsch bier Ael geheete, welck een soeten en wijnachtighen smaecke heeft, en meest inde Winter gedroncken wordt, midts dat hem niet wel en houdt: Men neemt gesoden Mout, te weten, Worte, twee honderd ponden, Hoppe twee handtvolle om te verandere de soeten en smetsen smaecke vanden Worte, ende als dat tsaeme wel gesoden heeft ende door ghegoten is soo salment allencstens (als boven gheseijdt is) tsaemen menghen, te weten gist va Bier oft Ael, drye pont, ende Enghels Graut (dat wy Naerbier heeten) ses oft acht ponden.

Graut wordt aldus ghemaekt.

Neemt ses oft acht ponden ghemalen Mouts, siende heet water XII (12) oft XV (15) pont, de welcke tsaemen gheroert en wel onde een ghemengt zijnde ses mael sdaeghs, en met cleedere en stroo zeer wel ghedeckt zijnde soo langhe tsaemen in een schoon vat sal staen weycken tot dat soo dicke wordt als een sijroop. Daer nae salt voorts metten viere opghesoden worden, allemeen zeer neerstich roerende op dat niet aen en berne, tot dat soo dicke als pap gheworden is.

[English Ael

To make the best English beer called Ael, which has a sweet and wine-like taste, and is drunk most in the winter, for it it does not keep well: One takes soaked malt, that is, Wort, 200 pounds, hops 2 handfulls to change the sweet and bland taste of the Wort, and as that has boiled together well and has filtered through soo shall one next (as stated above) mix together, that is yeast of Beer or Ael, 3 pounds, and English Graut (what we call Naerbier) 6 to 8 pounds.

Graut is made like this.

One takes 6 or 8 pounds of crushed malt, boiling hot water 12 or 15 pounds, which mixed together and well stirred 6 times in a day, and with blanckets and straw very well covered soo long together in a clean barrel shall soak that it becomes thick as syrup. After that it shall be fired and boiled, and stirred very well to keep it from burning, till it is thick as porridge.]

Nederlansch gedenkboek:
of, Europische mercurius (Google eBoek)
A. van Damme
1694

p.144
Ael





Oprechte Haerlemsche courant
15-04-1700
Uitgever: Abraham Casteleyn
Haerlem
1700

Tot Rotterdam in de Brouwery van de Romeyn naest de Brouwery van d'Orange-Boom by de Delftse Poort is te bekomen Mol, ruym soo goet, als die van Nimwegen, en 10 Stuyvers per Ton onder die van Nimwegen in Prijs; Oot Eel van gelijke Prijs; en tot gerief van kleyne Huys-houdens wert ook gevult een Vierde van een Ton: daer en boven is 'er Luycks-Bier, Engels-Bier en Ael van 12 Gulden tot 3 Gulden de Ton.

[Remarkable advertisement of a Rotterdam brewery with Mol and Oot Eel (Oat Ale), Luycks-Bier, Engels-Bier (English-Beer) and Ael (Ale).]
[La Molle (ou Blanquette), Ale de l'avoine, Bière de Liège et Bière Anglais brassée en Rotterdam]

Reales Staats-Zeitungs- und Conversations-Lexicon
Johann Hübner, Martin Bernigeroth
Gleditsch,
1711

p.27
Ale, süss Bier in Engelland, welches ohne Hopfen gebrauet wird.

Hollands rijkdom
behelzende den oorsprong van den koophandel, en van de magt van dezen staat; de toeneemende vermeerdering van deszelfs koophandel en scheepvaart; de oorzaaken, welke tot derzelver aanwas medegewerkt hebben; die, welke tegenwoordig tot derzelver verval strekken; mitsgaders de middelen, welke dezelven wederom zouden kunnen opbeuren, en tot hunnen voorigen bloei brengen, Volume 1 (Google eBoek)
Jacques Accarias de Sérionne, Elie Luzac, Pre-1801 Imprint Collection (Library of Congress)
Luzac en van Damme
1780

p.103
die ael brouwet binnen Dordrecht (1322)





Handvesten, privilegien, vrijheden, voorregten, octrooijen en costumen:
midsgaders sententien, verbonden, overéénkomsten en andere voornaame handelingen der stad Dordrecht, Volume 1 (Google eBoek)
Dordrecht (Netherlands)
Pieter van Braam
1790

p.152
Ael, Hoppenbier





Nieuwe en volkomene Engelsche en Nederduitsche spraakkons.
Evans, verbeterd door J. van Bemmelon (Google eBoek)
Edward Evans (schoolmaster.)
1806

p.146
Ale Eel




Feuille d'affiches, annonces et avis divers de Groningue
Advertentieblad, bekendmakingen en onderscheidene berigten van Groningen
22-09-1812
Nummer: 76
Uitgever: M. van Heyningen Bosch
Plaats van Uitgave: Groningen
1812

Amsterdammer Eel





Groninger courant
05-05-1826
Uitgever: M. van Bolhuis, Wed. van A.S. Hoitsema
Groningen
1826

AELL

Wetenschappelijk maandschrift bestaande in eene verzameling van wetenschappelijke onderwerpen, die onmiddellijk dienstbaar zijn tot de behoeften en het genot van alle standen der maatschappij, naar de vatbaarheid ook van mingeoefenden
Volume 3 (Google eBoek)
Cornelis Soetens
J.P. Beekman Hz.
1835

p.661
Eel of Ale





Het Nederlandsch magazijn
Volume 5 (Google eBoek)
Van Es
1841

p.302
Het onderscheid tussen ale en bier kan gemakkelijker geproefd, dan wel beschreven worden.

Geographisch-statistisch-historisch handboek,
of Beschrijving van het wetenswaardigste uit de natuur en geschiedenis der aarde en harer bewoners;
uit de beste en nieuwste bronnen zamengesteld
Volume 1 - J. Kramers
1850

p.368
Men heeft twee hoofdsoorten van bier: het gewone, de porter (poorter), een schoone, zwaar gehopte drank, die even zoo gezond als welsmakend is, en het ale (eel), een sterker, daarom ook zeer verhittend en bedwelmend bier zonder hop.




Bijdrage tot een Middel-en Oudnederlandsch woordenboek
Volume 1 (Google eBoek)
Anthonie Cornelis Oudemans
H.W. van Marle
1870

p.2
Aaltje singhen





Bronnen voor de economische geschiedenis van het Beneden-Maasgebied
Eerste deel
Nijhoff,
1968

p.114
1322
dat men also vele brouwede aels binnen onser poirte van Dordrecht




p.116 - 117
1323
Stadskeur van Dordrecht op de brouwerij

Tweeëntachtigste jaarboek van het genootschap Amstelodanum
1990

p.23
Vroege brouwerijen in de vijftiende en zestiende eeuw
door S.A.C. Dudok van Heel

1585
Brouwerij de Gulden Handt
Brouwerij de Sleutel (Pieter Bicker)
Brouwerij de Witte Arent (Pieter Hasselaer)
Scheepsbier

elemakerij